بررسي اثر نسبي متغيرهاي هواشناسي بر تبخير-تعرّق پتانسيل گياه مرجع در نواحي البرز جنوبي

در اين مطالعه تبخير- تعرّق پتانسيل گياه مرجع (ET0) با روش پنمن- مانتيث (فائو 56) براي پنج ايستگاه‌ منتخب در دامنه‌هاي جنوبي كوه البرز محاسبه شد.ابتدا روند تغييرات ET0 سالانه ايستگاه ها با آزمون ناپارامتري من-كندال تحليل گرديد وسپس تجزيه به عامل ها براي تعيين اثر نسبي متغيرهاي اقليمي روي ET0 هر ايستگاه انجام شد. از ماتريس همبستگي هفت متغير اقليمي به عنوان ماتريس مشابهت استفاده شد. براي هر ايستگاه دو عامل اول انتخاب و ضرايب عامل ها محاسبه شد. نتايج نشان داد كه كمترين مقدار ET0 سالانه در ايستگاه اردبيل (800 تا 1100 ميليمتر) و بيشترين آن درايستگاه سبزوار (1200 تا 1700 ميليمتر) بود. مي باشد. بيشترين آماره Z در ET0 سالانه ايستگاه تهران برابر با 4.46 بود. ايستگاه قزوين با داشتن آمارهZ  معادل با 4.24 در رديف دوم قرار داشت. شيب خط روند  ET0در همه ايستگاه ها (به جز زنجان) صعودي و تند ترين آن ها متعلق به ايستگاه هاي سمنان و تهران به ترتيب با شيب هاي 5.31 و 5.27 بود. تجزيه به عامل ها نشان داد كه دو مولفه نخست واريانسي در اغلب ايستگاه ها واريانس قابل توجهي از داده ها را در بر دارد. درايستگاه تهران 86.65 درصد واريانس با دو عامل نخست توجيه مي شود. بيشترين ضريب عامل اول در همه ايستگاه ها (به جز سمنان) حداكثر درجه حرارت هوا، و بيشترين ضريب عامل دوم، سرعت باد در ارتفاع ده متري است. براساس ضريب عامل اول، در اكثر ايستگاه ها، متغيرهاي مهم تاثير گذار روي ET0 شامل حداكثر درجه حرارت هوا، حداقل درجه حرارت هوا و ساعات آفتابي مي باشند. براساس ضريب عامل دوم، سرعت باد مهم ترين متغير موثر بر ET0در اكثر ايستگاه ها بوده است.