عنوان مقاله :
از هوش انساني تا هوش مصنوعي: بررسي برگردان‌هاي فارسي فنون ادبي غزلوارۀ ش. ۶۲ شكسپير ازمنظر راهكارهاي انساني و ماشيني
پديد آورندگان :
حري ، ابوالفضل دانشگاه اراك - دانشكده ادبيات و زبان‌ها - گروه زبان و ادبيات انگليسي
كليدواژه :
هوش انساني , هوش مصنوعي , غزل‌واره , بسندگي , پذيرفتگي
چكيده فارسي :
ترجمه‌گري ژانر شعر به ساير زبان‌ها هميشه به چند دليل مسئله‌ساز بوده است. نخست، ترجمه‌گري متون ادبي با دشواري‌هاي خاص همراه است؛ دوم، متون منظوم نيز به‌سبب كيفياتي خاص به زباني ديگر سخت ترجمه‌پذير جلوه مي‌كنند؛ سوم، سبك و سياق شاعر در ترجمه به «بديلي» كم‌رنگ از اصل بدل مي‌شود؛ چهارم، ترجمه‌گري شعر از رهگذر هوش مصنوعي نيز مسئله‌ساز است. اين مقاله مي‌كوشد به‌شيوه كيفي‌تبييني و با كمك ابزارهاي هوش انساني و ماشيني برخي از اين مسائل را در پرتو برگردان‌هاي فارسي فنون ادبي غزل ۶۲ شكسپير بررسي كند. هدف اصلي توجه به چالش‌هاي پيش‌رو در ترجمه فنون ادبي است. فرزاد ترجمه‌اي روان؛ موقر، ترجمه‌اي به‌نسبت آزادانه‌تر و شفا، ترجمه‌اي وفادار به مضمون و طبيب‌زاده، ترجمه‌اي بسنده و پذيرفته از غزل‌واره ارائه كرده‌اند. از ميان ابزارهاي هوش مصنوعي، گوگل ترجمه‌اي تقريباً نزديك به متن اصلي و تحت‌اللفظي؛ بات تلگرامي، ترجمه‌اي كامل‌تر و روان‌تر و اوپن چت جي‌پي‌تي، ترجمه‌اي دقيق‌تر و نزديك‌تر به هوش انساني از غزل‌واره ارائه كرده‌اند. به نظر مي‌رسد ترجمه ادبي به‌ويژه شعر از رهگذر ترجمه ادبي نياز به خلاقيت هوش انساني دارد تا حضور «بديل» خود را به «اصل» نزديك‌تر كند.
