بررسي تطبيقي شاخصه ها و مولفه هاي ساخت شناختي معماري بناهاي دولتي-عمومي دوران پهلوي در شهر تهران

هدف از اين پژوهش بررسي تطبيقي شاخصه ها و مولفه هاي ساخت شناسي معماري بناهاي دولتي-عمومي دوره پهلوي اول و پهلوي دوم در شهر تهران مي باشد. از آن جا كه ﭘﮋوﻫﺶهاي مشابه اكثراً به توصيف، تاريخ نگاري و دسته بندي بناها بسنده كرده و كمتر به مولفه هاي سبك شناختي پرداخته اند؛ لذا اين پژوهش به دنبال ميزان تأثير مولفه هاي ساخت شناختي در ايجاد شاخص ها (رويكردهاي غالب نظري) در معماري بناهاي دولتي-عمومي مي باشد. در اين مجال مولفه هاي سبك شناختي تأﺛﯿﺮﮔﺬار در نظريات ﻣﻌﻤﺎري ﻣﻌﺎﺻﺮ اﯾﺮان ﻣﻮرد مطالعه و بررسي ﻗﺮار گرفت. روش ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻨﯿﺎدي-ﻧﻈﺮي ﺑﻮده و از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﻧﺘﺎﯾﺞ به‌دست ‌آمده از ﭘﮋوﻫﺶ ﻓﻮق ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ به عنوان راهبرد ﺟﻬﺖ بهبود وضع موجود معماري قرار گيرد بنابراين از نوع تحقيقات كاربردي نيز مي باشد. همچنين ماهيت ﭘﮋوﻫﺶ به صورت تحليلي-ﺗﺎرﯾﺨﯽ است زيرا ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺪﯾﺪه‌هاي ﺗﺎرﯾﺨﯽ و تأﺛﯿﺮﭘﺬﯾﺮي ﻣﻌﻤﺎري معاصر ﺑﻪ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ مي‌شود و از ﻃﺮﻓﯽ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨ ﮑﻪ ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﮐﯿﻔﯽ دارﻧﺪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار گرفتند. در اين راستا مولفه هاي ساخت شناختي به عنوان زيرمجموعه هاي شاخصه هاي معماري دوران پهلوي استخراج شده امتياز و وزن دهي در آن با نرم افزار Topsis صورت گرفت. با توجه به امتيازات كسب شده شاخصه هاي ملي و باستان گرا و غرب گرا با ميانگين درصد 39.9 در جايگاه نخست شاخصه هاي پهلوي اول قرار گرفتند. همچنين مولفه ي كاربرد عناصر بومي و تاريخي همراه با موتيف هاي اسلامي كه ذيل شاخصه ي سنت گرا مي باشد، با مقدار Ci 0.459 رتبه نخست مولفه هاي ساخت شناختي دوره ي پهلوي اول را به خود اختصاص داده است. همچنين شاخصه مدرن با ميانگين درصد 41.35 در جايگاه نخست شاخصه هاي پهلوي دوم قرار گرفت. مولفه ي استفاده از هندسه ي ايراني-اسلامي نيز كه ذيل شاخصه سنت گرا مي باشد، با مقدار Ci 0.455 رتبه نخست مولفه هاي ساخت شناختي دوره ي پهلوي دوم را به خود اختصاص داده است.