توسل به زور براي پيشگيري از ژنوسيد: جدال حقوقي اوكراين و روسيه در ديوان بين‌المللي دادگستري

پس از انضمام شبه‌ جزيره كريمه به روسيه در سال 2014، دولت اوكراين اقدامات سياسي و حقوقي خود را براي مقابله با اين اقدام به شكل‌هاي گوناگون انجام داده است. به طور مشخص، اين دولت از طريق توسل به شيوه‌هاي مختلف حقوقي حل و فصل اختلاف، دعاوي متعددي را عليه دولت روسيه در محاكم متعددي مطرح كرده است. دو روز پس از تهاجم روسيه به اين كشور در 24 فوريه 2022، دولت اوكراين دعواي جديدي را عليه اين كشور در ديوان بين‌المللي دادگستري مطرح نمود. خواسته اوكراين در اين دعوا موضوع بحث نوشتار حاضر است: آيا مي‌توان با توسل به زور نسبت به پيشگيري يا مجازات ارتكاب جنايت ادعايي ژنوسيد اقدام كرد؟ اين پرسش محور پرونده مزبور را تشكيل مي‌دهد؛ به نحوي كه طرفين دعوا و قضات ديوان نظرات كاملاً متعارضي را در اين خصوص مطرح كرده‌اند. در پرتو روش توصيفي - تحليلي، مفروض نوشتار آن است كه نمي توان با نقض يك قاعده آمره درصدد حفظ يا اجراي قاعده آمره ديگر برآمد بر اين اساس، نتيجه سخن اين خواخد بود كه پاسخ ديوان به پرسش ارتباط ميان توسل به زور براي پيشگري و مجازات جنايت ژنوسيد، اولويت داشته و مي تواند در مسير اين پرونده تعيين كننده باشد از اين رو، پس از توصيف گذاري وقايع به تحليل پرسش ارتباط ميان توسل به زور براي پيشگيري يا مجازات ژنوسيد مي پردازيم بر اساس تحليل مطالب اين نكته مشخص مي شود كه امكان توسل به زور براي جلوگيري يا سركوب ژنوسيد امري مجاز تلقي نمي شود.