بازخواني و شناسايي قواعد شرعي ناظر به روابط بين الملل

در دنياي كنوني كه از آن به دهكده جهاني تعبير مي‌شود، كشورها ناگزير به گسترش تعامل و همكاري و فزوني ارتباطات بين‌المللي با يكديگر مي‌باشند. درواقع امروزه نمي‌توان كشوري را يافت كه خود را بي‌نياز از تعامل با ساير كشورها دانسته و قاعدتاً زيست در نظم نوين جهاني بدون برخورداري از روابط فراملي ممكن نيست. در اين ميان از يك‌سو بايستي به تنظيم روابط خود با جهان پرداخت و از ديگر سوي، براي كشورهاي اسلامي ضرورت دارد كه در تنظيم تعاملات بين‌المللي خود، چارچوب‌ها و هنجارهاي شريعت را مدنظر قرار دهند. مقصود از ناظر بودن اين قواعد بر عرصه‌ روابط بين‌الملل، اين است كه مسلمانان مي‌بايست، مطابق اين رهنمودها، رابطه خود را با كشورهاي غيرمسلمان تنظيم نمايند. با عنايت به خلاء پژوهشي موجود، جستار حاضر با كاربست شيوه توصيفي-تحليلي و در پژوهشي مسئله‌محور، ميراث مكتوب اسلامي را مورد كاوش قرار داده است. رهاورد پژوهش نشان مي‌دهد مطابق آموزه‌هاي شريعت و متخذ از آراي فقيهان اسلامي، مي‌توان چهار قاعده بنيادين را به‌مثابه شالوده و زيربناي روابط بين‌الملل اسلامي در نظر گرفت: 1- قاعده كرامت. 2- قاعده وهن و تنفير دين. 3- قاعده نفي سبيل. 4- قاعده لاضرر (كه قاعده الزام نيز مي‌تواند زيرمجموعه و تابعي از اين قاعده تلقي شود).