ارزيابي نقش انرژي در جنگ اوكراين و نظم نوين جهاني در حال ظهور در چارچوب نظريه‌هاي وابستگي متقابل

در دنياي كنوني مسئله امنيت انرژي براي كشورهاي توليدكننده و مصرف‌كننده، پيوند ناگسستني با قدرت دولت‌ها پيدا كرده و اين امر كشورها را در مجموعه‌اي درهم تنيده از وابستگي متقابل محصور كرده است؛ به طوري كه هر نوع اخلال در آن مي‌تواند همچون اثر پروانه‌اي دگرگوني عظيمي در نظام بين‌الملل ايجاد كند. حمله روسيه به اوكراين در 2022، از مهم‌ترين پديده‌ها پس از پايان جنگ سرد است كه ساختار نظام بين‌الملل را تحت تاثير قرار داد. ذخائر عظيم نفت و گاز روسيه، اين كشور را به بزرگترين صادركننده انرژي به اروپا تبديل كرده بود. شبكه حياتي درهم تنيده تبادلات انرژي ميان روسيه و اروپا آن چنان وابستگي متقابل ايجاد كرده بود كه حوزه انرژي در مراكز حساسي مانند شوراي عالي امنيت ملي كشورها تصميم‌گيري مي‌شد. سوال‌هاي اصلي پژوهش اين است كه با توجه به اهميت انرژي در روابط روسيه و اروپا، نقش آن در منازعات روسيه و اروپا چه بوده است؟ و عواقب جنگ اوكراين چه تغييراتي را در ژئوپلتيك انرژي نظام بين‌الملل ايجاد كرد؟ در اين راستا اين مطالعه در پي يافتن همبستگي متغير انرژي در جنگ اوكراين در چارچوب نظريه‌هاي وابستگي متقابل است و يافته‌هاي آن حاكي از آن است كه انرژي به عنوان رشته مستحكم وابستگي متقابل روسيه و اروپا، به دلايلي چون اختلافات ايدئولوژيك، بي‌اعتمادي ديرينه، و از همه مهم‌تر استفاده تسليحاتي طرف‌ها از آن، نه تنها موجب ايجاد جامعه امنيتي متكثر نگرديد، بلكه خود باعث برداشت‌هاي تهديدآميز شد تا جايي كه با يك جنگ از هم گسست و روابط بين‌الملل را تحت تاثير قرار داد.