بررسي سياست هوشمند تركيه در افغانستان: با تاكيد بر عوامل داخلي و بين المللي از 2001 تا 2021

حضور تركيه در افغانستان پس از 2001 حاكي از هوشمندي سياست آنكارا در قبال كابل بود. در چارچوب اين سياست تركيه تلاش كرد تا قدرت اقناع، محبوبيت و جذابيت خود در افغانستان را گسترش داده و از اين طريق پيگير منافع ملي خود شود. پرسش اصلي مقاله اين است كه مؤلفه هاي سياست هوشمند تركيه در افغانستان از 2001 تا 2021 چيست و چه عواملي بر حضور اين مؤلفه ها مؤثر بوده اند؟ فرضيۀ مقاله اين است كه سياست هوشمند تركيه در افغانستان در بازه زماني ذكر شده تركيبي از كاربرد همۀ عناصر سخت و نرم سياست نظير استفاده از ظرفيت هاي فرهنگي، سياسي، نظامي، ديپلماتيك، تجارت و كمك هاي اقتصادي بوده است. شرايط داخلي آنكارا و كابل و تحولات بين المللي از عوامل مؤثر بر هوشمندي اين سياست در قبال افغانستان محسوب مي شوند. مواد خام اين فرضيه با شيوۀ كتابخانه اي گردآوري و با روش توصيفي-تحليلي پردازش شده است. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه راهبرد تركيه متأثر از فضاي پست مدرنيستي سياست و پذيرش تحول در معناي آن بوده كه در قالب پارامترهايي چون كمك هاي بشردوستانه، پروژه هاي اقتصادي-تجاري، اثر گذاري بر شخصيت هاي قومي و سياسي و ميانجيگري اعمال شد. ارزش هاي هويت مدار داخلي افغانستان و تركيه و سازه هاي منفعت محور مشترك، درك رهبران هر دو كشور از تهديدها و فرصتها و بدين ترتيب فضاي ديناميك نظام بين الملل از عوامل تسهيل كنندۀ اين سياست بودند. نتيجۀ كلي مقاله نشان مي دهد كه شرايط داخلي بين المللي از عوامل مؤثر بر هوشمندي اين سياست در قبال افغانستان بوده است. اين سياست در بازه زماني ذكر شده تركيبي از كاربرد همۀ عناصر سخت و نرم سياست نظير استفاده از ظرفيتهاي فرهنگي، سياسي، نظامي، ديپلماتيك، تجارت و كمك هاي اقتصادي بوده است.