بررسي تأثير جنسيت و ويژگي شخصيتي روي شخصيت زماني و تأثير شخصيت زماني روي كيفيت زندگي در دانشجويان

سابقه و هدف: ترجيح زمان‌بندي خواب- بيداري يا به عبارتي شخصيت زماني، بر سلامت فرد مؤثر است و اين مهم به عوامل مختلفي وابسته است. برخي عوامل مانند صفات شخصيتي در افراد با شخصيت زماني مختلف، متفاوت بوده كه اين تفاوت، بر كيفيت زندگي فرد تأثيرگذار است. هدف اين مطالعه بررسي تأثير جنسيت و ويژگي شخصيتي روي شخصيت زماني و تأثير شخصيت زماني روي كيفيت زندگي در دانشجويان است. مواد و روش‌ها: مطالعه از نوع مقطعي و توصيفي- تحليلي در دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي مازندران سال 1398-1399 با روش نمونه‌گيري در دسترس انجام شد. اطلاعات با استفاده از پرسش‌نامه دموگرافيك و پرسش‌نامه‌هاي صبحگاهي- عصرگاهي، هورن و استبرگ، 1976 (MEQ)، كيفيت زندگي وار، كاسينسكي و كلر، 1996 (SF_12) و ويژگي شخصيتي نئو مك كري و كاستا، 1985 )(NEO-FFI جمع‌آوري شد. داده‌ها توسط نرم‌افزار 24SPSS تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها: تعداد 403 دانشجو با ميانگين سني 22/83 سال (انحراف معيار 2/81)، در اين مطالعه شركت كردند. تعداد 124 نفر (30/77 درصد) شخصيت زماني كاملاً و نسبتاً عصرگاهي، 227 نفر (56/3 درصد) كيفيت زندگي متوسط و پايين‌تر از آن و 351 نفر (87/1 درصد) ويژگي شخصيتي وظيفه‌شناسي داشتند. ويژگي وظيفه‌شناسي با MEQ نسبتاً صبحگاهي به‌طور معني‌داري بيش‌تر بود (سطح معني‌داري 0/0001). كيفيت زندگي افراد با شخصيت زماني عصرگاهي به‌طور معني‌داري (سطح معني‌داري 0/05) پايين‌تر از ساير گروه‌ها بود. شخصيت زماني به صورت معني‌داري پيش‌بيني كننده تيپ شخصيتي وظيفه‌شناسي بود و شخصيت زماني معتدل، به صورت معني‌داري پيش‌بيني كننده كيفيت زندگي است. استنتاج: افراد با شخصيت زماني صبحگاهي، ويژگي شخصيتي مسئوليت‌پذيري بيش‌تري داشتند. افراد با شخصيت زماني عصرگاهي، كيفيت زندگي متوسط رو به پايين‌تري داشتند. با توجه به ارتباط ويژگي شخصيتي با شخصيت زماني افراد، شيوع بالاتر شخصيت زماني عصرگاهي و تأثيري كه شخصيت زماني بر كيفيت زندگي دارد، نياز به غربالگري الگوي زمان‌بندي خواب در دانشجويان ضروري به نظر مي‌رسد كه نتيجه اين غربالگري مي‌تواند در نحوه برنامه‌ريزي جهت بهبود هرچه بيش‌تر يادگيري در دانشجويان، مؤثر باشد.