مقايسه كارايي مدل مخاطرات متناسب كاكس و مدل‌هاي شكست شتابدار در تعيين عوامل موثر بر بقا بيماران سرطان معده

سابقه و هدف: سرطان معده يك بيماري چند عاملي است كه ممكن است، عوامل زيادي از جمله عوامل محيطي و ژنتيكي بر بروز آن تأثير بگذارد. از اين ‌رو بررسي و شناخت عوامل پيش‌آگهي‌كننده در بقا اين بيماري حائز اهميت مي‌‌باشد. اين مطالعه با هدف، بررسي عوامل مؤثر بر بقا سرطان معده به روش‌ مدل مخاطرات متناسب كاكس و مدل‌هاي شكست شتابدار و در نهايت برازش بهترين مدل از بين اين مدل‌ها، انجام پذيرفت. مواد و روش‌ها: اين پژوهش يك مطالعه از نوع كوهورت تاريخي، بر روي 193 نفر از بيماران سرطان معده استان مازندران طي سال‌هاي 1391 تا 1400 مي‌باشد. داده‌هايي از قبيل اطلاعات دموگرافيك، باليني و درماني بيماران جمع‌آوري شد. براي بررسي پيش‌فرض تناسب خطرات از آزمون شوئنفلد (Schoenfeld) و براي ارزيابي كفايت مدل از باقيمانده‌هاي كاكس اسنل (Cox-Snell) استفاده شد. داده‌ها در نرم‌افزار STATA ورژن 14، تجزيه ‌و تحليل شدند. متغيرهاي با سطح معني‌داري كم‌تر از 0/250در آناليز تك متغيره، وارد آناليز چند متغيره شدند. يافته‌ها: از 193 بيمار سرطان معده، 26 نفر (13/5درصد) موارد سنسور شده بودند. ميانه زمان بقا براي مردان و زنان به ترتيب برابر (10/51-5/62) 8/06 و (17/74-1/13) 9/43ماه  بود. براساس معيار اطلاع آكائيك و باقيمانده‌هاي كاكس اسنل، مدل لگ لجستيك به‌عنوان مدل بهينه انتخاب شد. نتايج مدل لگ لجستيك نشان داد كه متغيرهاي شاخص توده بدني (P=0/003) و از نظر نوع درمان نيز درمان تركيبي شيمي ‌درماني و جراحي، نسبت به جراحي (P=0/028) و سه نوع درمان تركيبي راديوتراپي، شيمي ‌درماني و جراحي نسبت به جراحي (P=0/020) و بيماري كليوي (P=0/014) از جمله عوامل موثر بر بقا بيماران سرطان معده بودند. استنتاج: طبق معيار اطلاع اكائيك (AIC) مدل لگ لجستيك به عنوان مدل بهينه انتخاب شد و با توجه به نتايج مدل لگ لجستيك، متغيرهاي شاخص توده بدني، نوع درمان و بيماري كليوي متغيرهاي تاثير گذار در بقا سرطان معده شناخته شدند.