بحران در كاربست مذهب به مثابه «صنعت فرهنگ» از سوي داعش

داعش از آغاز شكل‌ گيري و به ‌ويژه از سال 2014 كه رهبر آن، ابوبكر البغدادي در موصل اعلام خلافت كرد، رويكردي در پيش گرفت كه متفاوت از اسلاف سلف گراي خود بود. آن‌ها در راه جذب نيرو و با تكيه ‌بر ابزارها و فناوري‌هاي مدرن سعي كردند نمايه‌اي رهايي‌بخش به اقدامات و ايدئولوژي خود ببخشند. در اين راه، بخشي از هدف‌گذاري آن‌ها شامل جوانان كشورهاي مختلف دنيا به‌ويژه كشورهاي غربي بود. اين پژوهش با روشي توصيفي و تحليلي به بررسي روندي پرداخته است كه داعش در پيش گرفت تا هرروز برشمار افراد خود بيفزايد. در اين راه تكيه و سامان اين نوشتار بر استفاده از چارچوب نظري نظريه انتقادي و مكتب فرانكفورت براي مفهوم‌سازي واژه صنعت مذهب است و با به‌ كارگيري مفاهيمي چون رهايي و رستگاري و مقوله صنعت فرهنگ كه در راهبرد داعش به صنعت مذهب تعبير شده است. پرسش پژوهش حاضر اين است كه كاربست مذهب به مثابه «صنعت فرهنگ» از سوي داعش با چه بحراني روبروست؟ يافته‌هاي پژوهش حكايت از آن دارد كه داعش با به خدمت گرفتن مذهب، تكنولوژي و رسانه، به دنبال ايجاد آگاهي كاذب در ميان جوانان بوده تا خود را پايگاهي رهايي‌بخش جلوه دهد اين در حالي است كه ظرفيت براي رهايي‌بخشي در دل مذهبي كه داعش مبلغ آن است؛ وجود ندارد و اين بحران عمده اي است كه داعش با آن روبروست.