نقش گفتمان مقاومت در نظم‌سازي منطقه‌اي؛ ظرفيت‌ها و چالش‌ها

پيروزي انقلاب اسلامي موجبات شكل‌گيري گفتمان مقاومت به‌مثابه بديلي در مقابل با گفتمان هژمونيك سلطه شد و توانست خود را از گفتماني به حاشيه رانده شده به متن تحولات بكشاند. يكي از مهم‌ترين مصاديق اين بازيگري را مي‌توان در بحث نظم منطقه‌اي تبيين كرد. مقاله حاضر با استفاده از نظريه گفتمان لاكلا و موفه و بهره‌گيري از روش تبييني- تحليلي نقش گفتمان مقاومت در نظم‌سازي منطقه‌اي را مورد واكاوي قرار داده است. فرضيه مطروحه بدين صورت است كه گفتمان مقاومت پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران  با نظام‌سازي گفتماني- اسلامي، توانسته از يك گفتماني به حاشيه رانده شده از سوي گفتمان سلطه به مثابه يك گفتمان فعال در متن سياست‌هاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي تبديل شود و با نفي هژموني گفتمان سلطه و عدم سازش در مقابل با سياست‌هاي آن، مفصل‌بندي جديدي را ايجاد نمايد كه در نهايت اين مفصل‌بندي، الگوي جديدي از نظم‌سازي با كارامدي بالا در سطح منطقه پديد آورده است. با اين حال، گفتمان مقاومت ضمن برخورداري از ظرفيت‌هاي ساختاري، نظامي، مفهومي و ايدئولوژيكي، همچنان از چالش‌هاي متعدد در سطوح گوناگون داخلي (نظير چالش‌هاي اقتصادي)، منطقه‌اي (نظير گفتمان‌هاي رقيب) و فرامنطقه‌اي (نظير مداخله قدرت‌هاي غربي) برخودار است كه مي‌تواند اهداف آن را به شدت تهديد نمايد. نوآوري مقاله حاضر در تبيين نظم سازي منطقه‌اي گفتمان مقاومت ضمن توجه به ظرفيت‌ها و چالش‌هاي آن به صورت توامان است.