واكاوي ابعاد تحريم ‌هاي اقتصادي در راستاي مديريت آثار آن بر نظام سلامت به روش تحليل مضمون

سلامت يكي از نيازهاي بنيادين هر اجتماع محسوب مي‌شود به گونه‌اي كه دولت‌ها، بهبود و ارتقاء كيفيت خدمات بهداشتي و درماني را جزء اصلي‌ترين وظايف خود مي‌دانند. در ‌اين پژوهش تلاش شده است  تا اثر تحريم‌ها بر نظام سلامت جمهوري اسلامي بررسي و شناسايي گردد. پژوهش حاضر از نظر هدف كاربردي بوده كه با رويكرد كيفي و روش تحليل مضمون اجرا شده است. براي جمع آوري داده‌ها ضمن بهره‌گيري از روش مطالعات كتابخانه‌اي، با 15 نفر از كارشناسان و دست‌اندركاران نظام سلامت، مصاحبه‌هاي نيمه ساختاريافته انجام و داده‌هاي پژوهش با الگوي «براون و كلارك» تحليل گرديد كه پس از اجراي فرايند كدگذاري باز و محوري؛ نتايج پژوهش در هفت بعد شامل «تاثير منفي تحريم‌ها بر سلامت روان جامعه»، «پيشگيري و بهداشت عمومي»، « تامين دارو، درمان و تجهيزات پزشكي و تشخيصي»، «كاهش ظرفيت توسعه و گسترش زيرساخت‌ها»، «شكوفايي كاسبان تحريم و عادي انگاري بي‌اخلاقي‌هاي حرفه‌اي»، «تاثير منفي بر درآمدزايي صنعت پزشكي» و سرانجام «تاثير منفي تحريم‌ها بر سرمايه انساني نظام سلامت» احصاء گرديد كه سه بعد آخر براي اولين بار در حوزه ادبيات تحريمي ايران شناسايي شده است. علي‌رغم ادعاي استثناي تبادلات و تعاملات دارو و درمان از شمول تحريم‌ها؛ مشخص است كه نظام سلامت و حق سلامت مردم ايران به دليل شدت و گستره تحريم‌ها به طور غيرمستقيم و ثانويه تحت تاثير اين ابزار ناجوانمردانه قرار گرفته است. در نهايت نتايج اين پژوهش مي‌تواند در امر مديريت آثار تحريم‌ها بر نظام سلامت كارگشا بوده و ضمن شناسايي ابعاد آسيب‌پذيري، به خط‌ مشي‌گذاران كمك كند تا اين آثار را مديريت نمايند.