سير تاريخي مقاصد الشريعه و دستاوردهاي تفسيري آن با تأكيد بر ديدگاه ابن عاشور

تفسير مقاصدي، تفسيري است كه به بيان مقاصد قرآن كه احكام به خاطر آنها تشريع شده و نيز كشف معاني الفاظ به معناي توسعه در دلالت‌ها با مراعات ساير قواعد تفسير مي‌پردازد. پس از پيامبر اكرم و برخي صحابة كرام ايشان، افرادي نظير ترمذي، ابوبكر قفال و شيخ صدوق از كساني‌ بودند كه به موضوع مقاصد شريعت اهتمام ورزيدند و اين انديشه پس از اين افراد فراز و فرودهايي را طي كرد. در دوران معاصر نيز ابن عاشور از زمرة مفسراني است كه به اين مهم در تفسير قرآني خويش توجه وافري نمود. ابن عاشور در پي نوعي تجديد حيات علمي، نوزايش ديني و رهاسازي امت از جمود بر مبناي روشهاي پذيرفته شدة ديني و عقلي و از طريق اصلاح باورها، انديشه و عمل در عين احترام به دست آوردهاي قابل قبول پيشينيان، دست به نگارش اين تفسير زد. اين مقاله با روشي توصيفي – تحليلي، به بررسي سير تاريخي مقاصد شريعت و به دنبال كشف برخي از دستاوردهاي مهم تفسيري انديشة مقاصد با تأكيد بر نگاه ابن عاشور رفت و دريافت كه اعتقاد راسخ وي در به كارگيري دانش مقاصد شريعت، منجر به ايجاد پيوند بين مقاصد و آيات الهي قرآن كريم گرديد و در نهايت پس از حدود چهار دهه تلاش، تفسيري از كتاب الهي رقم خورد كه بتواند اين همگرايي را نشان دهد و دستاوردهاي قابل ملاحظه‌اي را بر دانش تفسير بيفزايد.