اثربخشي مداخلۀ مبتني بر تئوري تغيير ذهنيت دوئيك بر جهت‌گيري منفي به مشكل و احساس نااميدي دانش‌آموزان دبيرستاني در دوران كرونا

هدف از پژوهش حاضر، بررسي اثربخشي مداخلۀ مبتني بر تئوري تغيير ذهنيت دوئيك بر جهت‌گيري منفي به مشكل و نااميدي در دانش‌آموزان دبيرستاني بود. روش پژوهش برحسب هدف كاربردي و برحسب شيوۀ انجام، نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون-پس‌آزمون و گروه گواه بود. جامعۀ آماري شامل دانش‌آموزان دختر دبيرستاني (دورۀ دوم) شهر اصفهان در سال تحصيلي 1400-1399 بود كه به روش نمونه‌گيري تصادفي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. ابزار پژوهش مقياس‌هاي جهت‌گيري منفي به مشكل (NPOQ) و نااميدي بك (BHS) بود. 183 دانش‌آموز پرسشنامه‌ها را تكميل كردند. در مرحلۀ اول غربالگري، 50 دانش‌آموز كه نمرات بالاتري به‌دست آوردند به روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شدند. در مرحلۀ دوم، براساس ملاك‌هاي ورودي، 30 نفر به‌صورت تصادفي در گروه مداخلۀ تغيير ذهنيت دوئيك (15 نفر) و گروه كنترل (15 نفر) جاي‌دهي شدند. گروه آزمايش هشت جلسۀ 90 دقيقه‌اي مداخلۀ گروهي دريافت كردند. داده‌ها با استفاده از تحليل كوواريانس مانكوا و نرم‌افزار SPSS-23 تحليل شد. يافته‌ها نشان داد در پس‌آزمون جهت‌گيري منفي به مشكل، بين گروه‌ها تفاوت معني‌داري وجود دارد (0.01 P) و مداخله تغيير ذهنيت موجب كاهش جهت‌گيري منفي به مشكل شده است، اما در متغير احساس نااميدي، تنها بر ابعاد نااميدي در دستيابي به خواسته‌ها و انتظار منفي از آينده اثربخش بوده است. براساس نتايج مداخلۀ انگيزشي تغيير ذهنيت دوئيك با ارائۀ راهبردهاي انگيزشي و جهت‌گيري مثبت، كاهش انتظارات منفي از آينده و اميدواري در دستيابي به خواسته‌ها موجب تغيير نگرش در دانش‌آموزان مي‌شود و آنان را به‌سوي اهداف اميدوارانه همراه با انديشۀ مثبت نسبت به حل مسائل سوق مي‌دهد. از اين‌رو پيشنهاد مي‌شود از اين مداخله در جهت كاهش و بهبود مشكلات روان‌شناختي دانش‌آموزان استفاده شود.