مولفه هاي حكمت مشرقي ابن سينا به روايت ابن طفيل

در طول تاريخ فلسفه اسلامي عبارت حكمت مشرقي، نخستين بار توسط ابن سينا مطرح گرديد كه مي‌توان آن را نوعي جهش در فلسفه‌ي او دانست كه در پي آن حكمت بحثي به سمت حكمت ذوقي ترقي يافت اما مفهوم حكمت مشرقي بوعلي سينا مفهومي مبهم و مورد اختلاف است. ابن طفيل تصريح كرده است كه در رساله حي بن يقظان خويش در صدد بيان حكمت مشرقي ابن سينا است. بنابراين روايت ابن طفيل از فلسفه و حكمت پورسينا را مي توان به مثابه يكي از قرائت هاي حكمت مشرقي شيخ الرييس انگاشت. خصوصيات اين مفهوم حكمت مشرقي سينوي، به طور كلي در دو بخش مولفه هاي شكلي و محتوايي جاي دارد. مقصود از مولفه شكلي، شيوه داستان پردازي و محاكات معقولات در قالب رمان و قصه به پيروي شيوه بوعلي سينا در رساله حي بن يقظان است. مولفه محتوايي شاخص حكمت مشرقي كه در اينجا تحليل شده، اسفار اربعه يا رشد چهار مرحله اي فلسفي-عرفاني حي بن يقظان است. در اين مقاله كه به روش توصيفي_تحليلي به نگارش درآمده است نشان خواهيم داد كه حي بن يقظان ابن طفيل در مولفه‌هاي شكلي از ابن سينا پيروي نموده و در عين حال در بخش مولفه‌هاي محتوايي، پايه گذار اسفار اربعه بوده است.