درك نيات راهبردي خصمانه ايالات متحده آمريكا عليه جمهوري اسلامي ايران بر اساس مدل و محتواي اوژن سَنتوس

در نبردها و جنگ ‏ها به خصوص جنگ اراده‏ ها و عزم ‏ها، درك زودتر نيات، طرح ‏ها و نقشه ‏هاي دشمن عامل مهم پيروزي است. شناخت درك نيات دشمن، نيازمند مدل و ساختار است؛ در اين مقاله با روش توصيفي و تحليلي و با استفاده از منابع اسنادي وكتابخانه ‏اي، مدل سَنتوس براي درك نيات راهبردي آمريكا عليه ايران ارائه شده است. بعد از گري همل، بيشترين ادبيات نيات راهبردي، متعلق به اوژن سَنتوس است. ‌اجزاي مدل درك نيات سَنتوس از لحاظ جامعيت و عمق نسبت به ساير مدل‏ هاي رقيب خصوصاً براي سطوح راهبردي برتري دارد. در اين مدل، كيفيت و نوع نگاه دشمن درباره ايران را مي‏توان مشاهده كرد. اجزاي مدل او شامل «عقايد و مفروضات بنيادين ايران درباره خودش»، «عقايد ايران درباره ايالات متحده»، «اهداف اساسي ايران در قبال آمريكا» و «اقدامات اساسي ايران در قبال آمريكا» است؛ مدل او درمقايسه با يافته ‏هايش درباره ايران، ارزش بيشتري دارد. يافته‏ هاي دو جزء اول او منطقي ‏تر و يافته ‏هاي دو جزء بعدي او ناقص و غلوآميز است. مدل‏ها و فرايندهاي درك نيات راهبردي از فردمحوري به سمت سيستم ‏هاي همجوشي نيت تغيير يافته ‏اند و اين سيستم‏ها با اتصال به انواع حسگرهاي رفتاري در هوا (ماهواره، هواپيما و پهپاد)، زمين، دريا و شبكه‏ هاي سياسي، اجتماعي، اقتصادي، صنعتي و زيرساختي و با كمك پايگاه‏ هاي دانش، هوش مصنوعي و سيستم ‏هاي نرم ‎افزاري در آستانه دست‏يابي به داده ‏هاي بزرگ، فراتحليل‏ها و دانش ‏هاي اجتماعي واقعي ‏تر هستند. جمهوري اسلامي ايران و نهادهاي آن بايستي به طور منطقي و سيستمي، مدل ‏ها و فرايندهاي درك نيات راهبردي دشمنان را در ساختار و بافتارهاي خود طراحي كنند.