مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - شناسايي محرك‌هاي اصلي كسب‌وكارهاي تعاوني كشاورزي استان آذربايجان شرقي

چكيده فارسي :

هدف: با توجه به جديد بودن رويكرد آينده‌پژوهي، مطالعات اغلب در پاسخ به چالش‌هاي نوظهور انجام مي‌يابد كه در حيطه مطالعات روستايي عوامل مؤثر در كسب‌وكارهاي تعاوني كشاورزي بالأخص در استان آذربايجان شرقي شناسايي نشده است. براي پر كردن شكاف پژوهشي، تحقيق به دنبال شناسايي محرك‌هاي اصلي كسب‌وكارهاي تعاوني كشاورزي استان آذربايجان شرقي براي افق ۱۰ ساله (۱۴۱۰) است.روش و داده: تحقيق حاضر بر اساس هدف از نوع كاربردي بوده و از لحاظ ماهيت و روش از نوع توصيفي- تحليلي، از بعد زمان مبتني بر رويكرد آينده‌نگاري است. نتايج حاصل از بررسي استنادي براي شناسايي محرك‌هاي اصلي آينده‌ كسب‌وكارهاي تعاوني كشاورزي در استان آذربايجان شرقي به‌صورت ماتريس تحليل اثرات متقابل (ميزان ‌تأثيرگذاري از صفر الي سه) براي تحليل در نرم‌افزار ميك‌مك به‌صورت پرسشنامه محقق‌ساخته، در اختيار پاسخگويان قرار داده شده است. تعداد ۳۱ نفر كارشناس و خبره شناسايي شد.يافته‌ها: روند تحليل ساختاري تأثيرات متقابل عوامل بر يكديگر ماتريسي با ابعاد ۴۰×۴۰ تشكيل شد. ماتريس بر اساس شاخص‌هاي آماري با تعداد چهار بار چرخش داده‌اي از مطلوبيت ۹۶ درصدي برخوردار است كه نشان از روايي بالاي پاسخ‌هاست. درجه پرشدگي ماتريس ۹۱ درصد است كه نشان مي‌دهد عوامل انتخاب‌شده تأثير زياد و پراكنده‌اي بر همديگر داشته‌اند و درواقع سيستم از وضعيت ناپايداري برخوردار بوده است.نتيجه‌گيري: متغير «تصور تعاوني به‌عنوان يك نهاد انساني براي ايجاد محصولات و خدمات در شرايط عدم قطعيت» در رتبه اول تأثيرگذاري مستقيم و غيرمستقيم قرار گرفت. متغير «كسب‌وكارهاي تعاوني كشاورزي به‌عنوان يك مداخله‌گر مؤثر در توسعه روستايي براي كاهش فقر روستايي و بهبود امنيت غذايي» و تمركز بر روي نهاده‌هاي توليدي مناسب جهت افزايش محصولات كشاورزي و كاهش هزينه‌هاي توليد و اطمينان از تقاضاي مناسب در رتبه‌بندي نهايي عوامل كليدي مؤثر بر سيستم، به‌عنوان محرك‌هاي اصلي شناسايي شدند.نوآوري، كاربرد نتايج: نوآوري، ارائه عوامل كليدي و مؤثر داراي قابليت تعميم است به اين معنا كه بتوانند روابط علت و معلولي فرآيندهاي تغيير را كه بر كسب‌وكارهاي تعاوني كشاورزي در اين منطقه تأثير مي‌گذارند و قابل عملياتي بوده و آرماني نيستند، توصيف نمايند؛ بنابراين رسالت اين مطالعه كمك به توسعه فرآيندهاي تصميم‌گيري در سطح منطقه است.