تعامل فرانقش ها در گفتمان جزيره سرگرداني و شاهنامه فردوسي ابراهيم سلطان

نظريه‌ نقش‌گرا، رويكردي است كه براي توصيف و تحليل متن به‌كار مي رود. اين رويكرد با بررسي ساختار جمله، انواع متفاوت فرايندها و كاركرد، آن‌ها را در جمله تبيين مي كند. بر اين مبنا فرستنده، تجارب، انديشه ها و برداشت هاي خويش را از حوادث و پديده هاي جهان بيرون و درون به مخاطب عرضه مي كند. در ديدگاه هليدي فرض بر اين است كه الگوهاي تجربه در قالب فرايندها و از طريق فرانقش انديشگاني در زبان بازنمايي مي شود. براين اساس مي توان به‌وسيلۀ بررسي انواع فرايندهاي موجود در افعال و تعيين بسامد وقوع آن‌ها در داستان، از تجارب، تفكرات و دنياي درون نويسنده آگاه شد. در پژوهش حاضر با روش تحليل محتواي كيفي به بررسي فرايندهاي به‌كاررفته در رمان جزيرۀ سرگرداني و شاهنامۀ فردوسي نسخۀ دست نويس ابراهيم سلطان پرداخته شده است. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد سيمين دانشور در رمان جزيرۀ سرگرداني، ضمن توصيف تحولات سياسي اجتماعي دوران معاصر، ديدگاه هاي زنانۀ خود را در شخصيت هستي، انعكاس داده است و با استفاده از فرايندهاي مادي و رابطه اي به توصيف و نقل حوادث پرداخته است و توانسته ديدگاه هاي خود را دربارۀ اوضاع اجتماعي و جايگاه و نقش زن نشان دهد. همچنين فردوسي در داستان هاي هفت خوان، فرايندهاي مادي را بيشتر به‌كار برده است كه به‌دليل تناسب موضوع و ساختار حماسي شاهنامه است. سراينده، حالات و ويژگي هاي مشاركين را در هر خوان با فرايند مادي توصيف كرده است تا خواننده بتواند دركي ملموس و عيني از داستان داشته باشد.  اهداف پژوهش:1. شناسايي تبيين فرايندها در داستان جزيرۀ سرگرداني و شاهنامۀ نسخۀ ابراهيم سلطان.2. بررسي رابطۀ بين متن و توصيفات ادبي بر مبناي بسامد انواع فرايندها در داستان جزيرۀ سرگرداني و شاهنامۀ نسخۀ ابراهيم سلطان.سؤالات پژوهش:1. كدام يك از فرايندها در رمان جزيره سرگرداني و هفت خوان شاهنامۀ فردوسي نسخۀ ابراهيم سلطان بيشتر به كار رفته است؟2. نقش و كاركرد فرايندها در رمان جزيرۀ سرگرداني و شاهنامۀ ابراهيم سلطان چگونه است؟