ظاهر فرماليسم (صورت و فرم) در ادبيات و نگارگري (با تاكيد بر آثار يدالله رويايي و نسخه هماي و همايون جلايري)

هنرمنداني كه در مباحث هنري و ادبي به «صورت» و «فُرم» توجّه دارند صورت‌گرا خوانده مي‌شوند. به تعبير شفيعي كدكني «اصحاب فُرم يا فُرماليست»؛ در نگاه صورت‌گرايان روس يك اثر ادبي عبارت است از يك نشانه و اين نشانه يا نظام نشانه‌اي، متن را شكل مي‌دهد. يدالله رؤيايي شاعري صورت‌گراست و همانند فُرماليست‌هاي روس تكيه را در آفرينش شعر بر فُرم و صورت نهاده است. فرماليسم در هنر نگارگري ايراني نيز حضور پررنگي داشته است. بررسي فرماليسم در  نسخه هماي و همايون جلايري مي‌تواند مختصاتي را از اين فرماليسم آشكار سازد. پژوهش حاضر به روش توصيفي و تحليلي و با تكيه بر داده‌هاي منابع كتابخانه اي انجام شده است. يافته هاي پژوهش حاكي از اين است كه نگاه رؤيايي به‌صورت و فُرم شعر نگاه ويژه‌ايست؛ او شعر حجم را يك فاصلۀ فضايي مي‌داند؛ تكّه‌اي از فضا. درواقع  شعر براي رؤيايي مجرايي براي استنشاق هواي تازه است و صورت شعر، حُكم نجات فكر را دارد از قُبح تكرار. با اينكه رؤيايي همانند صورت‌گرايان، كارش خلق قطعه و آفرينش صورت است و در دفاع از اين شعر، سماجت و يك‌دندگي ويژهاي خود را دارد، امّا از معنا و پيام هم غافل نبوده است. يدالله رؤيايي از شاعران صورت‌گرايي است كه علاوه‌بر صورت شعر، به معنا و جريان فكر و انديشه بي‌اعتنا نيست. در نسخۀ مصور هماي و همايون جلايري نيز نمادهاي متعددي ديده مي‌شود.اهداف پژوهش:بررسي مظاهر فُرماليستي اشعار يدالله رؤيايي.بررسي فرماليسم در هماي و همايون جلايري.سؤالات پژوهش:مظاهر فُرماليستي اشعار يدالله رؤيايي چگونه مي‌باشد؟فرماليسم در نسخه هماي و همايون جلايري چه بازتابي يافته است؟