لايه هاي معاني و مفهوم اشعار عاشقانه حافظ و انعكاس آن در نسخه ديوان حافظ محفوظ در موزه انستيتو دهلي نو

يكي از ابزارهاي اين تأثيرگذاري ادبيات استفاده از توانش‌هاي كلامي و به‌كار بردن ترفندهاي جديد سخنوري در انتقال معاني ثانوي به فراخور كلام و حال مخاطب است كه در معاني ثانوي، مقوله‌هاي علم معاني، قابل مشاهده است. حافظ از شاعران توانايي است كه زباني قدرتمند و بديع دارد و در به‌كار‌گيري شگردهاي معاني، شاعري قدرتمند و ماهر است. او در ميان شاعران ديگر حرف اول را مي‌زند؛ چراكه سخنش متعلق به يك زمان نيست و اشعار منحصربه‌فردش از سايه‌هاي عميقي بهره گرفته است كه مي‌توان آن را به مقتضاي حال مخاطب تحليل نمود. شعر حافظ در دسته اشعاري قرار مي‌گيرد كه داراي لايه‌هاي متعدد معني و مفهوم است. در اين پژوهش كه نوع مطالعه در آن اسنادي بوده و به شيوه تحليل محتوا و با استفاده از منابع كتابخانه‌اي به بررسي داده‌ها پرداخته شده است. به بررسي معاني ثانوي حاصل از ذكر و حذف مسنداليه در انوع مختلف آن پرداخته‌ايم، نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه نسبت حذف با ذكر نهاد در غزل حافظ تقريباً مساوي است. اين تساوي از آنجاست كه شاعر در 570 جمله‌واره، نهاد را ذكر كرده است كه برابر با 48/67 درصد مي‌شود. اهداف پژوهش:شناخت زواياي مجهول و آشنايي با لايه‌هاي پنهان سخن حافظ شيرازي با تأكيد بر نسخه انستيتو در دهلي نوجلب توجّه اديبان و سخنوران در باب علم معاني و توجّه و عنايت بيشتر به اين علم مهجور.سؤالات پژوهش:معاني ثانويه در اشعار حافظ چگونه نمود يافته است؟اغراض ثانويّه‌ به‌كار رفته در اشعار حافظ، بيشتر مربوط به كدام موضوعات و مفاهيم مي شود؟