اثربخشي آموزش مهارت‌هاي ذهن‌آگاهي بر تكانشگري و خودآگاهي هيجاني نوجوانان با گرايش به اعتياد

مقدمه:گرايش به اعتياد در نوجوانان و عدم توجه كافي به آن، مي‌تواند آنان را به سمت رفتارهاي پرخطر و اعتياد كشانده و آسيب‌هاي جبران‌ناپذيري را بر جاي گذارد. بر اين اساس پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي آموزش مهارت‌هاي ذهن‌آگاهي بر تكانشگري و خودآگاهي هيجاني نوجوانان با گرايش به اعتياد انجام گرفت. روش كار: پژوهش حاضر نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پيگيري دو ماهه بود. جامعه آماري پژوهش حاضر را دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه با گرايش به اعتياد شهر تهران در سال تحصيلي 99-1398 تشكيل دادند. در اين پژوهش تعداد 30 نوجوان با روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفي در گروه‌هاي آزمايش و گواه گمارده شدند (هر گروه 15 نوجوان). گروه آزمايش آموزش مهارت‌هاي ذهن‌آگاهي را طي دو و نيم ماه در 10 جلسه 75 دقيقه‌اي دريافت نمودند. پس از شروع فرايند مداخله تعداد 2 نوجوان در گروه آزمايش و 2 نوجوان در گروه گواه از ادامه حضور در پژوهش انصراف دادند. پرسشنامه‌هاي مورد استفاده در اين پژوهش شامل پرسشنامه گرايش به اعتياد (موسوي و همكاران، 1387) پرسشنامه تكانشگري (بارت و همكاران، 2004) و پرسشنامه خودآگاهي هيجاني (گرنت و همكاران، 2002) بود. داده‌هاي حاصل از پژوهش به شيوه تحليل واريانس آميخته و آزمون تعقيبي بونفرني مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.نتايج: نتايج نشان داد كه آموزش مهارت‌هاي ذهن‌آگاهي بر تكانشگري و انعطاف‌پذيري روان‌شناختي نوجوانان با گرايش به اعتياد تأثير معنادار داشته (p 0/001) و توانسته منجر به كاهش تكانشگري و افزايش خودآگاهي هيجاني اين نوجوانان شود.نتيجه گيري: براساس يافته هاي پژوهش مي توان چنين نتيجه گرفت كه آموزش مهارت هاي ذهن آگاهي با بهره گيري از فنوني همانند يادگيري مهارت گفتگو، آموزش خودآگاهي، نحوه كنترل خشم، مديريت استرس، حل مساله و تصميم گيري بهنجار مي تواند به عنوان يك روش كارآمد جهت كاهش و بهبود خودآگاهي هيجاني نوجوانان با گرايش به اعتياد مورد استفاده قرار گيرد.