بررسي رهبري اخلاقي، مسئوليت ‌پذيري و رفتارهاي منصفانه بر جذب و حفظ مشتريان كسب ‌و كارهاي اشتراكي

هدف: رعايت اخلاق و حفظ ارزش ‌هاي اخلاقي، از مباحث ضروري در كسب‌ و كارهاي جديد است. رهبري اخلاقي از طريق روابط بين فردي و اقدام‌هاي شخصي سازنده، مي‌كوشد كه با ترويج اخلاقيات و ارتباطات دوطرفه، قدرت تصميم‌گيري را در كسب‌كارها تقويت كند. مسئوليت‌پذيري بخش مهمي از توجه كسب‌وكار به منفعت جامعه است و رفتارهاي منصفانه، رفتار اخلاقي در كسب‌وكار محسوب مي‌شود. كسب‌وكارهاي اشتراكي به‌دليل ماهيت غيرحضوري و فروش مجازي محصولات و ارائه متنوع و ارزان‌قيمت آن‌ها، از طريق به‌اشتراك‌گذاري در محيط اينترنت با استقبال مشتريان مواجه شده‌اند. اين پژوهش در راستاي بررسي تأثير رهبري اخلاقي، مسئوليت‌پذيري و رفتارهاي منصفانه بر جذب و حفظ مشتريان در كسب‌و‌كارهاي اشتراكي اجرا شده است. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، كاربردي و از لحاظ ماهيت داده‌ها، كمّي است. جامعه آماري آن، كليه مصرف‌كنندگان كالا، خدمات و ايده‌ها در كسب‌و‌كارهاي اشتراكيِ شهر تهران بود. ابزار سنجش متغيرها، پرسش‏نامه محقق‌ساخته و مشتمل بر 15 سؤال بود كه در مقياس ليكرت پنج‌گزينه‌اي تنظيم شد. روايي سؤال‌هاي پرسش‏نامه را استادان گروه مديريت بازرگاني دانشگاه آزاد اسلامي واحد قشم بررسي كردند. براي بررسي پايايي پرسش‏نامه نيز، از ضريب آلفاي كرونباخ استفاده شد كه مقدار آن 0/83 به‌دست آمد. مقدار اين ضريب، قابليت اعتماد (پايايي) ابزار و نيز هم‌بستگي مثبت بين سؤال‌هاي پرسش‏نامه را نشان مي‌دهد. شرط اصلي تحويل پرسش‏نامه به پاسخ‌دهندگان اين بود كه در يك سال گذشته، دست‌كم يك بار از كالا و خدمات كسب‌وكارهاي اشتراكي استفاده كرده باشند. با توجه به بزرگ‌بودن حجم جامعه، از طريق فرمول كوكران براي جوامع نامعين، حجم نمونه 384 نفر تعيين شد. پرسش‏نامه به‌صورت كاملاً تصادفي بين پاسخ‌دهندگان توزيع شد. براي آزمون فرضيه‌هاي اصلي پژوهش، از مدل معادلات ساختاري در نرم‌افزار ليزرل استفاده شد. دليل استفاده از معادلات ساختاري، بررسي هم‌زمان معادلات رگرسيون و روابط علت‌ومعلولي بوده است. براي سنجش ميزان سازگاري الگوي پيشنهادي و داده‌ها، برازش مدل انجام گرفت. همچنين براي آمار توصيفي، از آماره‌هاي ميانگين، انحراف معيار و... استفاده شد. يافته‌ها: از ميان مجموع 9 فرضيه پيشنهادي، 3 فرضيه اصلي و 6 فرضيه فرعي تأييد شد. همچنين، نقش ميانجي متغير رضايت و قصد خريد نيز به تأييد رسيد. نتايج آزمون توصيفي نشان مي‌دهد كه متغيرهاي پژوهش در سطح مطلوبي قرار داشتند و با توجه به شاخص‌هاي برازش مدل، مي‌توان ارزيابي مناسبي از مدل ساختاري پژوهش انجام داد. نتيجه‌گيري: رهبري اخلاقي، مسئوليت‌پذيري و اِعمال رفتارهاي منصفانه، بر جذب و حفظ مشتريان در كسب‌ و‌ كارهاي اشتراكي تأثير معناداري دارند. رفتارهاي اخلاقي در كسب‌وكارهاي اشتراكي، از طريق متغيرهاي ميانجي رضايت و قصد خريد بر جذب و حفظ مشتريان نيز تأثيرگذار است. با توجه به نتايج پژوهش، در زمينه تحقيقات و به‌كارگيري مؤلفه‌هاي اخلاقي براي جذب و حفظ مشتريان، در پايان مقاله پيشنهادهايي ارائه شده است.