‌‌كاربست پنج اصل منتخب گشتالت در تحليل كتيبه گريو گنبد بقعه دوازده امام يزد

بقعه دوازده امام يزد با قدمت هزارسال، بنايي است داراي كتيبه‌اي ارزشمند به خط كوفي تزييني در زير گنبد كه به لحاظ غناي بصري حائز اهميت بسيار و شايسته مطالعه است. گشتالت يكي از نظريه‌هاي فرآيند ادراك‌بصري در علم روانشناسي است كه اصول اين نظريه مي‌توانند در بازشناسي آثارهنري مفيد واقع شوند. مهم‌ترين اصول گشتالت عبارت‌اند از اصل مشابهت، تقارن، مجاورت، بستار، يكپارچگي، تداوم، روابط شكل و زمينه، فرا پوشانندگي و سرنوشت مشترك كه در پژوهش حاضر سعي شده پنج اصل از اين قوانين، مبناي علمي براي تجزيه‌وتحليل بصري و ارزيابي كيفيت ادراكي اين كتيبه قرار گيرد. بدين طريق ميزان استفاده از اين اصول در طراحي آن مشخص و كيفيت پراگنانس حاصله و مؤثرترين عوامل در ايجاد آن آشكار گردد.اين پژوهش به دنبال پاسخگويي به اين سؤال است كه در طراحي كتيبه بقعه دوازده امام يزد به چه ميزان و چگونه از اصول مشابهت، مجاورت، تقارن، تكميل و فراپوشانندگي استفاده‌شده است و ميزان پراگنانس حاصله از به‌كارگيري هر يك از اين اصول چه ميزان است؟اين پژوهش به شيوه توصيفي تحليلي انجام‌يافته و داده‌ها از طريق مطالعات كتابخانه‌اي و بررسي‌هاي ميداني گردآوري‌شده‌اند.نتايج حاصله نشان داد اصول مشابهت و فرا پوشانندگي به ميزان بسيار زياد، اصل مجاورت و تكميل به ميزان زياد و اصل تقارن به ميزان متوسط در اين كتيبه به‌كاررفته. حاصل به‌كارگيري اين اصول تحقق پراگنانسي به ميزان زياد است و درنتيجه ساماندهي بهتر اجزا، دريافت آسان‌تر اثر و ارتباط فعالانه مخاطب با كتيبه را موجب مي‌شود.