علم صدرايي در نسبت با راي انطباق و انقلاب

مسئله ادراك انسان از طريق حصول موجود ذهني و نسبت حلولي آن با نفس و علم حضوري نفس به موجود ذهني و انطباق تصوير ذهني با حقيقت خارجي پاسخي است كه از سوي ابن ‌سينا در برابر سوال از چگونگي علم به محسوسات خارجي مطرح شده است. اين مقاله در پي چرايي تغيير اين تحليل در حكمت متعاليه به نظريه شهود خارج توسط نفس در مرحله اول و تولد موجود ذهني از نگاه استقلالي به علم حضوري در مرحله دوم است. مابين دوره بوعلي و ملاصدرا فلاسفه‌اي ظهور كرده‌اند كه به نظرنويسنده - برخلاف نظر مشهور- اهتمام به رفع اشكال از راي بوعلي داشته‌اند و برايشان رقيب نظريه بوعلي نبوده است لكن به آراء ايشان نيز اشكالات ديگري وارد است. نگارنده براي بررسي چرايي پيش گفته به سير تاريخي اما نقادانه اين آراء از بوعلي تا صدرالمتالهين مي پردازد و چرايي تغيير مختصات تحليل شناخت محسوسات خارجي در فلسفه ملاصدرا مورد واكاوي قرار مي گيرد.