مقايسهٔ اثربخشي درمان شناختي‌رفتاري ليهي و طرحواره‌درماني يانگ بر علائم اختصاصي اختلال اضطراب اجتماعي

زمينه و هدف: پژوهش حاضر، با هدف تعيين اثربخشي درمان شناختي‌رفتاري ليهي و طرحواره‌درماني يانگ بر اختلال اضطراب اجتماعي و علائم اختصاصي وابسته به آن انجام شد. روش‌بررسي: اين پژوهش از نوع شبه‌آزمايشي تك‌عاملي (پيش‌آزمون، پس‌آزمون گسترش‌يافته) بود كه با گروه كنترل انجام شد. نمونه‌هاي پژوهش را ۶۰ نفر از افراد مبتلا به اضطراب اجتماعي تشكيل ‌دادند كه در آزمون اضطراب اجتماعي SPIN بيشترين نمره را كسب كردند. نقطهٔ برش اين پرسشنامه ۱۹ است و ملاك اوليه در پژوهش حاضر اين بود كه نمرهٔ فرد بيشتر از نقطهٔ برش باشد. در ادامه افراد با نمرات ۲۵ و بيشتر، ازطريق نمونه‌گيري تصادفي‌خوشه‌اي انتخاب شدند. در گروه‌هاي آزمايش، ۲۰ نفر تحت آموزش درمان‌شناختي‌رفتاري طبق بستهٔ ليهي و ۲۰ نفر تحت طرحواره‌‌درماني طبق بستهٔ يانگ قرار گرفتند. براي ۲۰ نفر در گروه كنترل هيچ برنامهٔ آموزشي اجرا نشد. ابزار پژوهش، پرسشنامهٔ اضطراب اجتماعي SPIN بود. داده‌ها ازطريق تحليل واريانس براي اندازه‌گيري‌هاي مكرر و نرم‌افزار SPSSنسخهٔ ۲۲ تجزيه‌وتحليل شدند. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد در گروه‌هاي آزمايشي، علائم اختصاصي اضطراب اجتماعي، به هنگام ورود به پژوهش و بعد از درمان و شش هفته بعد از درمان اختلاف معنا‌داري داشتند (۰٫۰۰۴=p)؛ درحالي‌كه در گروه كنترل از اين نظر، تفاوت معنا‌داري مشاهده نشد؛ بدين‌معنا كه درمان شناختي‌رفتاري و طرحواره‌درماني در كاهش اضطراب اجتماعي مؤثر واقع شده است. همچنين بين گروه‌هاي درماني ازلحاظ اثربخشي بر مؤلفه‌هاي اضطراب اجتماعي در پس‌آزمون و پيگيري در بيشتر مؤلفه‌ها تفاوت معناداري ديده نشد. نتيجه‌گيري: براساس يافته‌هاي اين مطالعه امكان بهره‌گيري از مداخله‌هاي شناختي‌رفتاري و طرحواره‌درماني در كاهش علائم بيماران اضطراب اجتماعي وجود دارد.