سياست هاي خلافت عباسي مؤلفه اي اثرگذار بر بي ثباتي نظامي خراسان (در سال هاي 259 تا 287 ه. ق)

در نيمه دوم قرن سوم هجري بيش از دو دهه خراسان عرصه كشمكش نيروهاي نظامي متخاصم بود. صفاريان با برافكندن طاهريان در صدد تحكيم سلطه بر خراسان بودند و طاهريان پس از سقوط، در تكاپوي آن بودند كه بر پايه مقبوليت و مشروعيت برآمده از منشور خلافت عباسي و با بهره‌گيري از نظاميان سابق، حكومت خود را احيا نمايند. امراي نظامي به‌جهت فقدان مشروعيت به طاهريان پناه برده و خطبه به نام محمد بن طاهر خواندند. تنازع اين نيروها بي‌ثباتي سياسي و نظامي خراسان را در پي داشت. خلافت عباسي نيز بر پايه قدرت مشروعيت‌بخشي خود، به اعطاي منشور يا عدم‌تأييد متخاصمين بر پايه منافع و مصالح خود مي‌پرداخت. اين رويكرد خليفه يكي از مؤلفه‌هاي اثرگذار بر عدم چيرگي قطعي يكي از طرفين و لشكركشي‌هاي متعدد بود كه سبب بي‌ثباتي نظاميِ خراسان در اين برهه تاريخي شد. مقاله حاضر كه با رويكرد توصيفي- تحليلي و بر پايه منابع دست اول تاريخي به نگارش در آمده، در صدد پاسخ‌گويي به اين پرسش مي‌باشد كه سياست‌هاي خلافت عباسي چه نقشي در كشمكش‌هاي نظامي خراسان در نيمه دوم سده سوم داشته است؟ يافته‌هاي پژوهش نشان‌مي‌دهد كه منفعت‌طلبي و مصلحت‌انديشي محرّك اصلي خلافت عباسي در اتخاذ سياست در برابر رخدادهاي سياسي و نظامي خراسان بود و اين رويكرد مؤلفه‌ا‌ي اثرگذار در امتداد نابساماني‌هاي نظامي خراسان در نيمه دوم سده سوم هجري قمري بوده است.