نقش رقابت خاندان هاي زياداوغلي و باگراتوني در آغاز جنگ هاي ايران و روس

خاندان زياداوغلي با حكومت بر خان‌نشين گنجه و خاندان باگراتوني با حكمراني بر والي‌گري گرجستان، از قدرت‌هاي برجسته رقيب در قفقاز جنوبي به‌شمار مي‌آمدند. رقابت‌هاي اين دو حكومت محلي بعد از مرگ نادرشاه افشار، در قالب اختلافات ارضي نمايان شد و با گرايش گرجي‌ها به روس‌ها و زياداوغلي‌ها به حكومت قاجار به اوج خود رسيد. پژوهش حاضر در نظر دارد تا با روش توصيفي- تحليلي به بررسي رقابت دو خاندان محلي زياداوغلي و باگراتوني در قفقاز جنوبي پس از مرگ نادرشاه بپردازد و نقش اين رقابت را به‌عنوان يكي از علل استيلاي روسيه تزاري بر اراضي خان‌نشين گنجه موردبررسي قرار دهد. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه هم‌زمان با اواخر قرن 18 م و اوايل قرن 19 م، دو قدرت ايران قاجار و روسيه تزاري، بخشي از منافع خود را در قفقاز جنوبي جستجو مي‌كردند. بدين ترتيب روس‌ها به بهانه معاهده گئورگي‌وسك و حمايت از خاندان باگراتوني و قاجارها با هدف احياي مرزهاي حكومت صفوي، سركوب قدرت‌هاي مركزگريز محلي و حمايت دودمان زياداوغلي، عازم قفقاز شدند. هر بار با حمايت يكي از اين دو قدرت فرامحلي، توازن قوا مابين دو حكومت محلي زياداوغلي و باگراتوني بر هم زده شد و سرنوشت اراضي تحت اختيارشان پي‌درپي متحول گشت و درنهايت با تصرف گنجه توسط روس‌ها، اين تصادم و رقابت به پايان رسيد.