ارزيابي عصاره‌هاي شنبليله و كرفس كوهي در مقايسه با كلرهگزيدين 0.2% بر شمار باكتري استرپتوكوك موتانس: يك مطالعه‌ آزمايشگاهي

زمينه و هدف:پوسيدگي دندان، به دليل شيوع فراوان و هزينه هاي بالا به عنوان يك مشكل سلامت دهان و دندان و همچنين، سلامت عمومي شناخته مي شود كه البته با انجام مداخلات زودهنگام مي توان از ايجاد آن پيشگيري نمود. يكي از اين مداخلات در جهت پيشگيري از پوسيدگي، استفاده از دهانشويه هاي آنتي ميكروبيال مي باشد. در اين راستا، دهانشويه كلرهگزيدين به عنوان يك استاندارد طلايي است كه در كنار خاصيت آنتي ميكروبيال، داراي عوارض جانبي مانند تغيير حس چشايي، تغيير رنگ دندان ها و سوزش دهان مي باشد. بنابراين، در اين پژوهش با توجه به عوارض جانبي دهانشويه هاي شيميايي، جايگزيني عصاره هاي گياهي با آنها جهت پيشگيري از ايجاد پوسيدگي دندان مدنظر بوده است. هدف از مطالعه حاضر، بررسي اثر آنتي ميكروبيال عصاره‌هاي شنبليله و كرفس كوهي در مقايسه با دهانشويه كلرهگزيدين 2/0% بر روي شمار باكتري استرپتوكوك موتانس بود. مواد و روش‌ها:اين مطالعه آزمايشگاهي شامل چهار مرحله بود. در مرحله اول عصاره‌هاي شنبليله و كرفس كوهي تهيه گرديد و دهانشويه كلرهگزيدين و آب مقطر به ترتيب به عنوان كنترل مثبت و كنترل منفي در نظر گرفته شدند. سپس در آزمايش Well Diffusion Agar قطر هاله تشكيل شده در غلظت‌ 100000 ppm براي عصاره هاي مذكور و دهانشويه كلرهگزيدين ثبت شد. در مرحله بعد، MIC (حداقل غلظت مهاركنندگي) و MBC (حداقل غلظت كشندگي) عصاره ها و دهانشويه كلرهگزيدين تعيين گرديد. در نهايت باكتري استرپتوكوك موتانس در محيط هاي كشت شمارش شدند. داده‌ها در نرم‌افزار SPSS 26.0 تجزيه و تحليل گرديد. يافته‌ها: در آزمايش Well Diffusion Agar، قطر هاله‌ عدم رشد باكتري در دها‌نشويه و عصاره‌هاي شنبليله و كرفس كوهي برابر mm19، صفر و mm13 برآورد شد. مقادير MIC براي اين گروه‌ها به ترتيب برابر 6250، 100000 و 50000 ppm و مقادير MBC آنها معادل 12500، 100000 و 100000 ppm برآورد شد. از نظر درصد كاهش شمار باكتري‌هاي زنده در گروه‌هاي مختلف در 30 دقيقه و 6 ساعت تفاوت‌هاي معني‌داري وجود داشت (0.001p ). بيشترين اثر كاهش باكتري، در 30 دقيقه به ترتيب، در دهانشويه‌ كلرهگزيدين، كرفس كوهي و شنبليله و در 6 ساعت به ترتيب، در كرفس كوهي، دهانشويه كلرهگزيدين و شنبليله ثبت گرديد.نتيجه‌گيري:در اين مطالعه، عصاره‌ برگ و دانه‌ شنبليله اثر ضد باكتريايي كم و عصاره كرفس كوهي اثر ضدباكتريايي قابل مقايسه اي با دهانشويه‌ كلرهگزيدين برعليه باكتري استرپتوكوك موتانس از خود نشان دادند.