استفاده از مدل‌هاي غيرخطي در تعيين آستانه‌هاي دمايي مگس ميوه زيتون Bactrocera oleae (Rossi) در منطقه طارم سفلي

مگس ميوه زيتون Bactrocera oleae (Rossi) (Dip.: Tephritidae)، مهم‌ترين و اصلي‌ترين آفتي است كه به درختان زيتون (Olea europaea) حمله مي‌كند و خسارت‌هاي اقتصادي هنگفتي به بار مي‌آورد. در اين مطالعه تأثير دما بر سرعت رشد مگس زيتون درهفت دماي ثابت، 10، 15، 20، 24، 28، 32و 35 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 60 تا 70 درصد، و دوره نوري(L:D)  8:16 ساعت بررسي شد. 26 مدل غيرخطي براي تعيين روند رشدونمو مگس ميوه زيتون در دماهاي مختلف بررسي و براي تخمين آستانه‌هاي دمايي رشدونمو ارزيابي شد. در بين مدل‌هاي غيرخطي ارزيابي‌شده، لاكتين-2 و برير-2 براي تمام مراحل نابالغ با در نظر گرفتن معيارهاي آماري و معني‌داري زيستي، بهترين مدل برازش در مشاهدات بودند. بر اين اساس مقادير آستانه پايين دماي (T0) با استفاده از مدل برير-2 براي دوره تخم، دوره تخم+ لارو، دوره شفيره و دوره كل مراحل نابالغ به ترتيب 5.001- 5، 9.16 -5، 9.76 -7.19، 8.68 -7.69 درجه سلسيوس، آستانه بالاي دماي (TU) براي مراحل رشد ذكر شده به ترتيب 43.42 -32، 36.23 -32.04، 36.42 -32.03، 34.4 -34.03 درجه سلسيوس، مقادير تخمين دماي بهينه (Topt) براي دوره تخم، دوره تخم +لارو، دوره شفيره و دوره كل مراحل نابالغ به‌ترتيب 30.09 -27.99، 28.04 -24.43، 30.32 -25.82، 26.86 -25.94 درجه سلسيوس و در نهايت مقادير آستانه دماي كشنده (Tl) براي مراحل رشدي ذكر شده با استفاده از مدل لاكتين- 2 به‌ترتيب 43.8 -34.31، 39.53 -37.44، 45 -33.67، 40.13 -37.93 درجه سلسيوس برآورد شد. يافته‌هاي بررسي حاضر براي پيش‌بيني پويايي جمعيت مگس ميوه زيتون مفيد بوده و مي‌تواند در تكوين استراتژي‌هاي مديريت بهينه B. oleae مؤثر باشد.