بررسي عوامل مؤثر بر خشكي تالاب ها و تهيه‌ نقشه شناختي عوامل مؤثر بر پديده‌ گردوغبار در جنوب غرب ايران

پديده‌ ريزگردها در مرزهاي غربي كشور ازنظر تداوم و غلظت، افزايش داشته و باعث برهم خوردن توان اكولوژيك اين منطقه شده است. اين موضوع علاوه بر تأثير بر زيرساخت ها و مشكلات اجتماعي، اثر سوء بر بهداشت و سلامت مردم نيز دارد. به منظور شناسايي عوامل مؤثربر اين پديده، از رويكرد سودا به عنوان يك روش ساده با رويكرد تهيه‌ نقشه شناختي استفاده شد. نقشه شناختي مي تواند اهميت ارزش يك عامل معين وابسته به ارزش هاي همه‌ عوامل مؤثر بر يك پديده را نشان دهد. در اين پژوهش، با 20 نفر از خبرگان حوزه‌ منابع آب، مصاحبه صورت گرفت و پس از اجماع نظرات، 9 عامل به عنوان مؤثرترين عوامل در رخداد اين پديده شناسايي شد. نتايج تحليل با استفاده از مفاهيم مربوط به تئوري گراف و تعيين ميزان فعال بودن نسبي (مركزيت) گره ها و تشكيل ماتريس مجاورت نشان داد به ترتيب دو عامل مديريت ناصحيح منابع آب و بي توجهي به آبخيزداري در منطقه و همچنين توسعه‌ يك جانبه‌ كشور تركيه در منطقه و ساخت سدهاي فراوان در بالادست رودخانه‌ دجله به عنوان فعال ترين گره ها و عوامل، شناسايي شده است. نتايج نشان داد كه اين دو عامل با وزن نسبي 0/015  داراي بيشترين فاكتور تأثيرگذاري ازنظر اولويت بندي است. ازطرفي نيز نتايج نشان داد كه عامل جنگ ايران و عراق و راهكارهاي امنيتي رژيم بعث در عراق به عنوان عاملي با كمترين ميزان فعاليت با وزن نسبي 0/007 در مسئله‌ ريزگردهاست. درنهايت اين رويكرد مي‌تواند به استخراج راهبردهاي عملي وكاربردي حل مسائل زيس تمحيطي ازجمله گردوغبار منجر شود.