عنوان مقاله :
كاركردهاي نظريه فطرت در فلسفه اخلاق
پديد آورندگان :
غفوري نژاد ، محمد دانشگاه اديان و مذاهب قم - دانشكده شيعه شناسي , صيدي ، مجتبي دانشگاه علوم اسلامي رضوي
كليدواژه :
فطرت , مفاهيم اخلاقي , مشهورات , نسبيگرايي
چكيده فارسي :
بسياري از فيلسوفان مسلمان همسو با آموزههاي ديني از ايده فطرت به عنوان يك ساختار خاص وجودي براي انسان كه هويت وي را از همجنسان خود متمايز ميكند، بحث ميكنند. فطرت انسان آدمي را به افقهاي فراسوي طبيعت حيواني او ميكشاند و راهنماي زندگي خوب است. فيلسوفان مسلمان با تأكيد بر ويژگيهاي وجودشناختي، معرفتشناختي و حتي انگيزشي فطرت آدمي، برخي از مهمترين مسائل و چالشهاي اخلاقي را حل ميكنند. در نوشتار حاضر چگونگي بهرهگيري از برخي ويژگيهاي فطرت يا هويت الوهي آدمي مانند تجرد وجودي، مصونيت از خطا در معرفتهاي فطري و سوگيري خيرخواهانه و حقجويانه گرايشهاي فطرت در حل مسائل فلسفه اخلاق توضيح داده ميشود. اينكه فطرت انساني خاستگاه اصلي مفاهيم اخلاقي است و آدمي بدون هر تجربهاي از بيرون خود چنين مفاهيمي را درمييابد و اينكه شناخت اخلاقي عمومي است و قابل نسخ نيست، به اين دليل است كه از فطرت انساني ناشي ميشود و از همين روي نسبيگرايي در اخلاق حتي اگر نظريه انفسي در مورد معاني اخلاقي داشته باشيم، مردود است. به صورت كلي از نظريه فطرت براي توجيه اخلاق و التزامات اخلاقي استفاده ميشود.