بازخواني مراحل سلوك معنوي از ديدگاه علي صفايي حائري و مقايسه عناصر آن با آموزه‌هاي عرفان عملي

مراحل سلوك معنوي همواره در نگرش‌هاي عرفاني مختلف مورد توجه بوده است. در نگاه برخي صاحب‌نظران معاصر نيز به اين مراحل با تعبيرهاي مختلف اشاره شده است. در اين پژوهش با روش توصيفي - تحليلي به ديدگاه علي صفايي حائري درباره مراحل سلوك معنوي پرداخته شده است و ضمن استخراج سلسله‌اي منسجم از مراحل سلوك معنوي بر اساس آثار وي، عناصر متناظر با اجزاي آن در آموزه‌هاي عرفاني مورد توجه قرار گرفته است. اين بررسي نشان مي‌دهد مراحل سلوك در نگاه صفايي، با شناختي كه از تذكر، تفكر و تعقل بيرون مي‌آيد شروع مي‌شود و زمينه آزادي دروني فرد را از عادت‌ها و تعصب‌ها فراهم مي‌كند تا بر اساس آن، عشق و ايمان در قلب فرد شكوفا شود. اين عشق و ايمان به عمل مي‌انجامد و در سه بُعد ذكر، اطاعت و شكر خود را نشان مي‌دهد. سرانجام سالك بايد اخبات را با عبور از مسير ابتلا، اضطرار و اعتصام در خويش محقق كند. هر كدام از مراحل اين سير با آموزه‌هاي عرفان عملي هماهنگ است و نشان مي‌دهد كه نگرش صفايي به سلوك معنوي، همراهي‌هاي متعدد و ظرفيت‌هاي تبييني زيادي را در نسبت با آموزه‌هاي عرفان عملي دارد.