پرتوي نو بر زندگي و كارنامۀ علمي عمادالدين شيرازي و جايگاه او در سنت پزشكي در ايران

عمادالدين محمود بن قطب‌الدين مسعود بن عمادالدين محمود بن فخرالدين احمد، نامور به عمادالدين شيرازي، نامورترين عضو خانداني شيرازي بود كه دست‌كم چهار نسل پياپي از آنان از نيمۀ دوم سدۀ 9 تا نيمۀ نخست سدۀ 11 ق، پيشۀ پزشكي داشتند. عمادالدين با نگارش مهم‌ترين تك‌نگاري فارسي در بارۀ آتشك (سيفليس) شهرتي بسزا يافته است؛ اما به رغم اين آوازه، در پژوهش‌هاي معاصر اشتباهات بسياري در بارۀ او رخ داده است كه بيشتر آن‌ها ريشه در آثار سيريل لويد الگود، پژوهشگر انگليسي تاريخ پزشكي ايران دارد. الگود، به رغم اشتهار به تسلط بر فارسي و عربي، با درك نادرست متون كهن فارسي، در بارۀ مورد محتواي آثار عمادالدين و خاندان او اشتباهاتي چشم‌گير مرتكب شده است. الگود همچنين به اشتباه عمادالدين را به انتحال بخش‌هايي از خلاصة التجارب بهاءالدوله حسيني نوربخش در رسالۀ آتشك متهم كرده است. خلط ميان رسالۀ بيخ چيني عمادالدين با رساله‌اي در همين باب از فردي ناشناس به نام نور الله مشهور به علاء /علاءالدين نيز منشأ اشتباهاتي ديگر در بارۀ عمادالدين بوده است. از اين‌رو، افزون بر بررسي چند و چون بهره‌گيري عمادالدين از خلاصة التجارب، براي ترسيم چشم‌اندازي درست‌تر از زندگي و كارنامۀ عمادالدين تلاش شده است.