كاني‌شناسي، زمين‌شيمي، ساخت، بافت و چگونگي رخداد مس رسوبي آرك سرخ لايه، شمال غرب بيرجند، خراسان جنوبي

رخداد معدني مس آرك در 55 كيلومتري ‌شمال غربي شهر بيرجند در استان خراسان جنوبي واقع است. واحد هاي سنگي دربرگيرنده اين رخداد شامل ماسه سنگ هاي فليش گونه نازك تا متوسط لايه به رنگ‌هاي قرمز و خاكستري به سن ائوسن هستند.  كاني زايي مس در بخش بالايي ماسه سنگ هاي خاكستري پهنه شسته شده و بصورت عدسي شكل رخ داده است. دست كم دو افق كانه زايي شناسايي شد، هر يك از افق ها از سه پهنه قرمز اكسايشي، پهنه شسته شده و پهنه احيايي كانه زايي شده تشكيل شده اند كه در رخداد مس آرك، بخش هاي كانه دار درون بخش شسته شده افق هاي احيايي وجود دارد. بافت ماده معدني در اين كانسار جانشيني و دانه پراكنده است. وجود پيريت‌هاي فرامبوئيدي در افق‌هاي كانه‌دار و نيز سالم ماندن ساختارهاي سلولي جانشين شده با سولفيدها نشان مي‌دهند كه اين كانسار در مراحل اوليه درونزايي و پيش از تدفين عمقي تشكيل شده است.كانه زايي در منطقه آرك از ديد سنگ شناسي (سنگ ميزبان ماسه سنگي گري‌وك تا ليت‌ارنايت)، كاني شناسي ماده معدني (كالكوسيت، كووليت)، ساخت و بافت، چينه شناسي و عامل هاي كنترل كننده كانه زايي (وجود آثار و بقاياي گياهي به عنوان عامل اصلي احياكننده محيط، نفوذپذيري مناسب سنگ ميزبان) مانند كانسارهاي مس رسوبي نوع لايه هاي سرخ است.