ارائه مدل ارزيابي تاب‌آوري زنجيره تأمين در مراكز درماني كشور (رويكرد كيفي و كمي)

پژوهش حاضر باهدف ارائه مدل ارزيابي تاب‌آوري زنجيره تأمين در مراكز درماني انجام‌شده است. تحقيق ازلحاظ هدف، كاربردي و ازلحاظ ماهيت داده ها آميخته (كمّي-كيفي) است. روش گردآوري اطلاعات، مطالعات كتابخانه‌اي و روش گردآوري داده‌ها، ميداني از طريق ابزار مصاحبه نيمه ساختاريافته در بخش كيفي و پرسشنامه در بخش كمي است. جامعه تحقيق در بخش كيفي از خبرگان شامل مديران ارشد و ميران زنجيره تأمين مراكز درماني مي باشند كه با روش نمونه گيري غير احتمالي هدفمند و فن گلوله برفي و نظري به تعداد 8 نفربر اساس معيار اشباع نظري انتخاب شدند. يافته هاي بخش كيفي با روش داده بنياد كه شامل عوامل علي ،زمينه‌اي، و مداخله‌گر و پديده محوري بودند و عوامل شناسايي شدند. در بخش كمي، براي طراحي مدل از خبرگان به تعداد 23 نفر انتخاب شدند. در بخش آمار استنباطي، جامه آماري 336 نفري از جامعه مديران و كارشناسان زنجيره تأمين بيمارستان‌هاي دولتي استان تهران بود، بر اساس فرمول كوكران به تعداد 184 نفر و به روش تصادفي طبقه‌اي بر اساس تعداد كاركنان بيمارستان‌ها براي ارزيابي مدل انتخاب شدند. بر اساس نتايج دلفي فازي، 33 مولفه براي تاب‌آوري زنجيره تأمين در مراكز درماني شناسايي شد.   يافته هاي مدل سازي تفسيري- ساختاري جامع نشان داد كه چهار بعد «سامانه پشتيباني زنجيره تأمين»، «مديريت ريسك»، «مديريت تأمين‌كنندگان كالا»، «شيوه‌هاي مديريت زنجيره تأمين» در دسته مستقل و چهار بعد «راهبردهاي تاب‌آوري زنجيره تأمين»، «راهبردهاي استراتژيك زنجيره تأمين»، «راهبردهاي پشتيباني- پاسخ دهي» و «تاب‌آوري زنجيره تأمين» وابسته هستند. در ادامه، مدل طراحي‌شده به روش مدل‌سازي معادلات ساختاري و با نرم‌افزار اسمارت PLS تبيين و آزمون شد. يافته هاي مدل‌سازي معادلات ساختاري نشان داد كه «مديريت ريسك» بر«سامانه پشتيباني زنجيره تأمين» و «مديريت تأمين‌كنندگان»؛ «سامانه پشتيباني زنجيره تأمين» بر «مديريت تأمين‌كنندگان»؛ «مديريت تأمين‌كنندگان» بر «شيوه‌هاي مديريت زنجيره تأمين»؛ و «شيوه‌هاي مديريت زنجيره تأمين» بر «راهبردهاي تاب‌آوري زنجيره تأمين»، « راهبردهاي استراتژيك زنجيره تأمين» و « راهبردهاي پشتيباني-پاسخ دهي» اثر مثبت و معني‌داري دارند. نتايج حاكي از آن است كه سطح بالاتري از مديريت ريسك و سامانه پشتيباني زنجيره تأمين مي‌تواند عملكرد تاب‌آوري زنجيره تأمين مراكز درماني را بهبود دهد و اهميت راهبرد ها را برجسته كند.