تحليل علائم شناختي اختلال افسردگي با تأكيد بر آراي صدرالمتألهين: مطالعه موردي احساس پوچي و اندوه

اختلال افسردگي از رايج‌ترين اختلالاتي است كه بشر همواره در طول حيات خود افتان و خيزان با آن دست به گريبان بوده است. با نظر به عوامل و نشانه‌هاي شناختي و هستي‌شناسانۀ اين اختلال و با وجود همۀ تحقيقات روان‌شناختي صورت‌پذيرفته پيرامون آن، همچنان خلأ پژوهش‌هاي فلسفي در اين باره بيش از هر پژوهش ديگري احساس مي‌شود. بر همين اساس، پرسش اصلي تحقيق حاضر آن است كه ديدگاه صدرالمتألهين در خصوص برخي علائم شناختي اختلال افسردگي همچون احساس پوچي و احساس اندوه كدام است؟ نگارندگان در روي‌آوردي تحليلي-توصيفي به آراي صدرالمتألهين، به اين نتايج دست يافته‌اند كه اساساً احساس پوچي در انسان ريشه در نيافتن معناي زندگي دارد و با دريافتي درست از اين معنا مي‌توان تا حد فزاينده‌اي بر اين احساس و نيز افسردگي حاصل از آن فائق آمد. از نظر ملاصدرا، غايت تكويني آفرينش همۀ موجودات بازگشت آنها به سوي خير اعلي يعني خداوند است. انسان به واسطه جايگاه خاص خود در عالم آفرينش، علاوه بر سير جبلي، به نحو ارادي نيز مي‌تواند اين مسير را طي كند و در نتيجه يك غايت تشريعي نيز براي او قرار داده شده است. همچنين بر اساس مباني ملاصدرا، با تقسيم اندوه و شادي به اقسام چهارگانه حسي و خيالي و وهمي و عقلي مي‌توان گونه‌ها و مراتب شادي و اندوه را بهتر شناخت و تا حد امكان از احساس غم در اختلال افسردگي، كه ناشي از پندار منافرت برخي اشياء با طبع انسان است، جلوگيري به عمل آورد.