بازنمايي يادمان تسخير سفارت در سياست خاطرۀ ايران دربرابر آمريكا

يكي از عناصر تكوين دهنده و تعيين كننده سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در قبال آمريكا، مبتني بر خاطرت تروماتيك از اين كشور و به ويژه فراخاطره ۲۸ مرداد بوده است. پيوند خاطرات مذكور با عدم پيگيري عدالت انتقالي از سوي آمريكا و افزون بر آن خلق خاطرات منفي جديد، موجب تداوم وضعيت پساتروماتيك در روابط ايران و آمريكا شده است. از سوي ديگر اراده و خواست دولت انقلابي و اسلامي نيز ايران معطوف به مبارزه با استكبار و آمريكا بوده است. در اين راستا با بهره‌مندي از خاطرات ناگوار از رفتار آمريكا، مبارزه خاطراتي تبديل به يكي از ابعاد مهم رويكرد ايران در قبال آمريكا شد. همچنين ايران پس از انقلاب درصدد برآمد كه از نقش قرباني صرف خارج شود. لذا با حمله به دردآورترين مكان خاطره ايرانيان، يعني سفارت آمريكا، خاطره مهم و نويني در روز ۱۳ آبان ۱۳۵۸ خلق كرد. خاطره، تفسير و به يادآوردن گذشته از چشم‌انداز سياسي- اجتماعي اكنون است. سياست خاطره بسيج خاطرات جمعي در راستاي مشروعيت‌بخشي به نظم مستقر و پيش‌برد پروژه‌هاي سياسي- ايدئولوژيك در محيط داخلي و خارجي از طريق جامعه‌پذيري خاطراتي است. بر اين مبنا سوال اين پژوهش اين است كه رويكرد خاطراتي جمهوري اسلامي ايران در قبال آمريكا در مورد ۱۳ آبان چيست؟ پاسخ اين است كه رويكرد خاطراتي ايران در اين باره عبارت است از سياست يادآوري خاطره ۱۳ آبان از طريق رويه‌هاي خاطراتي با محتواي روايي نفرت و پيروزي همزمان و بازتوليد مستمر آن به منظور مشروعيت و انگيزه‌بخشي به سياست خارجي در چارچوب اصل استكبار ستيزي . روش انجام اين پژوهش و شيوه گردآوري داده ها، تركيبي است و نويسندگان به اقتضاي موضوع، هم زمان از روش هاي كمي-كيفي و منبع كتابخانه اي-ميداني بهره برده اند.