اثرات تغيير اقليم بر عملكرد و مراحل فنولوژيكي گياه سيب‌ زميني (مطالعه موردي: جنوب استان كرمان)

سيب زميني از محصولات مهم زراعي است كه به ‌عنوان يك محصول استراتژيك در تأمين امنيت غذايي در آينده شناخته شده است. با توجه به پديده گرمايش جهاني و تحت تأثير قرار دادن توليدات محصولات كشاورزي، ارزيابي اثرات تغيير اقليم بر توليد سيب زميني در كشور ضروري مي باشد. بدين منظور، از داده هاي مدل اقليمي CanESM2، تحت سناريوهاي انتشار RCP4.5, RCP2.6 و RCP8.5 در مناطق گرمسيري و نيمه گرمسيري استان كرمان، استفاده گرديد. از مدل آماري SDSM، براي ريزمقياس نمايي خروجي مدل CanESM2، و از مدل WOFOST به‌منظور شبيه سازي عملكرد غده و مراحل فنولوژيكي سيب زميني استفاده شد. در اين مطالعه، مدل WOFOST با استفاده از داده هاي مزرعه اي سال هاي 90،89 و 92 كاليبراسيون و با داده هاي سال هاي 1391 و 1393 تعيين اعتبار گرديد. نتايج به‌دست آمده از شاخص هاي آماري، نشان از دقت بالاي مدل SDSM و مدل WOFOST و مطابقت نتايج كالبيراسيون و تعيين اعتبار با داده هاي ديدباني بود. ميانگين مربعات خطا در دو مدل SDSM و WOFAST در مراحل كالبيراسيون و صحت‌سنجي  به‌ترتيب 0.8 و 7.4 درصد تجاوز نكرده و در محدوده عالي قرار داشت. 87 درصد مراحل فنولوژيك و بالاي 90 درصد عملكرد غده سيب‌زميني، در اطراف خط استاندار (±SE) مراحل فنولوژيك و عملكرد ديده باني شده قرار داشت. نتايج شبيه سازي در مناطق مورد مطالعه تحت سناريوهاي RCP نشان‌دهنده افزايش دماي كمينه در محدوده 0.3 تا 1.3 درجه سلسيوس، دماي بيشينه در محدوده 0.3 تا 1.2 درجه سلسيوس و كاهش بارش در محدوده 6.4- تا 37.6- ميليمتر خواهد بود. نتايج حاصل از شبيه سازي عملكرد غده و مراحل فنولوژيكي سيب زميني در دوره آينده توسط مدل WOFOST، بيانگر كاهش عملكرد سيب زميني به‌ميزان 0.8- تا 6.3- درصد بود. ميانگين حداكثر كاهش طول رشد با 3.5- روز در سناريوي RCP8.5 مربوط به مرحله رسيدگي فيزيولوژيكي (برداشت) بود. همچنين نتايج نشان داد كه به‌ازاي هر يك درجه سلسيوس افزايش ميانگين دما سالانه، عملكرد غده به‌ميزان 4.99 درصد كاهش خواهد داشت.