ساخت و هنجاريابي پرسشنامۀ تجربه‏ هاي هيجاني درمانگران در جلسه‏ هاي درمان (مطالعۀ موردي: درمانگران اصفهان)

اين مقاله برگرفته از پژوهشي تركيبي در زمينۀ تجربه‏هاي هيجاني درمانگران در جلسه‏هاي درمان، با روش تركيبي و رويكرد اكتشافي متوالي (كيفي - كمّي) است و به مرحلۀ كمّي اين پژوهش مربوط مي شود. هدف اصلي اين پژوهش ساخت و اعتباريابي پرسشنامۀ تجربه‏هاي هيجاني درمانگران بر اساس 5 عامل اصلي شناسايي شده در مرحلۀ كيفي (توانايي هاي هيجاني، هيجان‏هاي مرتبط با فرسودگي شغلي، هيجان‏هاي مرتبط با چالش هاي شغلي، هيجان‏هاي ناشي از نوع ارتباط با مراجعان در اتاق درمان و نوع هيجان‏هاي تجربه شده) است. از جامعۀ روان درمانگران شاغل در شهر اصفهان، 235 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جمع آوري داده ها با روش نمونه گيري سهميه اي بر اساس دو متغير جنس درمانگر و دارابودن/نبودن سابقۀ تدريس دانشگاهي انجام شد. داده ها با دو روش تحليل عاملي اكتشافي و مدل سازي معادلات ساختاري با رويكرد حداقل مربعات جزئي و با استفاده از نرم افزارهاي R 4.3.0، SPSS Statistics 26 و SmartPLS تحليل شدند. پرسشنامۀ اوليۀ طراحي شده مشتمل بر 54 گويه بود. انجام تحليل مقدماتي، وارسي مقدماتي داده ها و تحليل عاملي اكتشافي بر روي داده هاي نهايي، به كاهش گويه ها از 54 به 35 گويه شد. همچنين، ساختار عاملي نهايي شامل شش عامل هيجان‏هاي مرتبط با فرسودگي شغلي (شامل 8 گويه)، هيجان‏هاي مرتبط با چالش هاي شغلي (7 گويه)، توانايي هاي هيجاني (5 گويه)، نوع هيجان‏هاي تجربه شده (5 گويه)، هيجان‏هاي ناشي از نوع ارتباط با مراجعان (7 گويه) و هيجان‏هاي ناشي از ترديد و نااطميناني (3 گويه) بود. روايي همگرا بر مبناي همبستگي نمره‏هاي حاصل از مقياس تجربه‏هاي هيجاني درمانگران با مقياس اضطراب به مقدار 0/739 (P 0.001) بود. همچنين، مقادير ضريب پايايي با روش بازآزمايي براي 32 نفر از درمانگران در دو نوبت و با فاصلۀ زماني دو هفته محاسبه شدند و اين مقادير براي همۀ خرده مقياس ها بيشتر از 0/70 به دست آمدند. پرسشنامۀ نهايي براي تشخيص تجربه‏هاي هيجاني درمانگران و آسيب هاي احتمالي آن ها توسط مراكز ذي ربط كاربرد دارد.