ارائه الگوي راهبردي آمايش سرزميني فراجا

زمينه و هدف: برنامه‌ريزي فضايي فراجا مبتني‌بر شاخص‌هاي جمعيت و ميزان وقوع جرم است و ويژگي‌هاي جغرافيايي ـ سرزميني در آن مغفول مانده‌است. هدف پژوهش حاضر، شناخت الگوي آمايش سرزميني فراجا متناسب‌با ويژگي هاي جغرافيايي ايران است؛ به‌نحوي كه بتواند حداكثر كارآيي را در تأمين نظم و امنيت فراهم آورد.روش: پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، كاربردي با رويكرد پژوهش تركيبي (متوالي) است. مشاركت‌كنندگان در پژوهش را مسئولان ارشد فراجا و خبرگان حوزه آمايش انتظامي تشكيل مي‌دهند. در بخش كمي، مصاحبه نيمه‌ساختاريافته با روش نمونه‌گيري هدفمند، درمجموع، با 28 نفر تا رسيدن به اشباع نظري به‌عمل آمد. در بخش كيفي، از تحليل مضمون كلارك و براون و در بخش كمي، از جداول آمار توصيفي و پرسش‌نامه محقق‌ساخته استفاده‌شد. براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها از نرم‌افزارهاي مكس‌كيودا و اس. پي. اس. اس. استفاده شده‌است. براي اعتباريابي در بخش كيفي، از روش توافق بين كدگذاران و در بخش كمي، از روش بررسي روايي صوري و محتوايي بهره‌گيري شد.يافته‌ها: مولفه‌هاي آمايش سرزميني فراجا شامل توزيع و سازماندهي، تناسب ماهيت تهديدها، تفكيك بين امنيت و انتظام، جغرافياي جرم، عدالت و برابري انتظامي و امنيتي، ادارك ذهني ساكنان مناطق مختلف، توسعه انتظامي و مانند آن است كه در چند گروه شامل جرم، جغرافيا، نظام سياسي، جمعيت و اجتماع، مقدورات و محدوديت‌ها، نيروي انساني و مأموريت‌هاي تخصصي پليس‌ها جمع‌بندي و دسته‌بندي شده‌است.نتايج: الگوي مطلوب آمايش سرزميني فراجا بر حسب 7 بُعد شامل جغرافيا، ژئوپوليتيك، روندهاي آينده، جرم، سياست و اجتماع، مأموريت‌هاي فراجا و منابع و محدوديت‌ها، 24 مولفه‌ و 107 شاخص‌ تعريف شد. ساختار اجرايي الگو به‌صورت لايه‌ گذاري پيشنهاد شد و مبناي آن، محدوديت‌هايي است كه فراجا در زمينه نيروي انساني، تجهيزات و امكانات با آن مواجه ‌است. اين الگو شامل چند لايه اصلي به‌صورت زير است: لايه اول شامل پوشش كل سرزمين با شاخص‌هاي عمومي، لايه دوم شامل پوشش كل جمعيت براساس نسبت‌هاي پايه، لايه سوم شامل توزيع نيروها، ابزارها و تجهيزات براساس اولويت‌بندي مأموريت‌ها و لايه چهارم شامل توزيع برمبناي جرايم تخصصي پليس‌هاي تخصصي است.