اثر طرد اجتماعي بر عزت نفس آشكار و ضمني حالتي و نقش تعديل گري عزت نفس آشكار و ضمني صفتي

مقدمه: اين پژوهش با هدف بررسي اثر طرد اجتماعي بر عزت نفس آشكار و ضمني حالتي، و نقش تعديلگري عزت نفس آشكار و ضمني صفتي در اين رابطه انجام شد. روش: پژوهش از نوع آزمايشي با يك عامل برون آزمودني دوسطحي (پذيرش/ طرد) بود. شركت‌كنندگان 110 نفر (80% زن) با ميانگين سن 27.4 سال بودند كه به طور داوطلبانه و آنلاين در پاييز 1400 در مطالعه شركت نمودند. شركت‌كنندگان ابتدا به سنجه‌هاي عزت نفس آشكار و ضمني صفتي پاسخ دادند، سپس تحت القاي طرد اجتماعي با روش «نوشتن از تجربه گذشته» قرار گرفتند و در نهايت به سنجه‌هاي عزت نفس آشكار و ضمني حالتي پاسخ دادند. براي سنجش عزت نفس آشكار از مقياس عزت نفس روزنبرگ (1965) و عزت نفس تك سئوالي (دانلان و همكاران، 2015) و براي سنجش عزت نفس ضمني از آزمون تداعي ضمني (گرينوالد و فارنام، 2000) و آزمون حرف-نام (كيتاياما و كاراساوا، 1997) استفاده شد. يافته‌ها: همسو با نظريه عقربه اجتماعي (ليري، 2012)، عزت نفس ضمني حالتي در گروه طرد پايين‌تر از گروه پذيرش بود. در مقابل، عزت نفس آشكار حالتي در گروه طرد تفاوتي با گروه پذيرش نداشت. تبيين احتمالي اين يافته مي‌تواند فعال شدن مكانيزم‌هاي دفاعي آگاهانه براي محافظت از عزت نفس به دنبال طرد اجتماعي باشد. اثر طرد اجتماعي بر عزت نفس ضمني حالتي توسط هيچ كدام از دو عزت نفس صفتي ضمني و آشكار تعديلگري نشد. در مقابل، اثر طرد اجتماعي بر عزت نفس آشكار حالتي، توسط هر دو نوع عزت نفس آشكار و ضمني صفتي تعديلگري شد. نتيجه‌گيري: عزت نفس آشكار حالتيِ كساني كه عزت نفس ضمني صفتي بالاتر يا عزت نفس آشكار صفتي پايين‌تر داشتند كمتر در مقابل طرد آسيب‌پذير بود. تفاوت عزت نفس آشكار و ضمني حالتي در اثرپذيري از طرد اجتماعي در سطوح مختلف عزت نفس آشكار و ضمني صفتي نيازمند بررسي بيشتر به نظر مي‌رسد.