اثر كم آبياري و انبارماني بر عملكرد كمي و كيفي اسانس مرزه خوزستاني (Satureja khuzistanica) و مرزه بختياري (S. bachtiarica)

تنش آبي و همچنين انبار ماني گياهان دارويي نقش مهمي در تغيير كميت و كيفيت تركيبات آنها دارد. به منظور بررسي اثر تيمار كم آبياري و انبارماني بر عملكرد كمي و كيفي اسانس مرزه خوزستاني و مرزه بختياري آزمايشي در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان اصفهان در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار اجرا شد. آبياري با مقادير 16.6، 33 و 50 ليتر در متر مربع بر دو گونه مرزه اعمال و صفات زراعي، درصد و عملكرد اسانس و اجزاي اسانس بررسي شد. اندام خشك بمدت دو سال در انبار نگهداري و كميت و كيفيت اسانس آنها بررسي شد. بر اساس نتايج، تيمار كم آبياري بجز درصد اسانس بر ساير صفات اثر معني داري داشت. مرزه خوزستاني با عملكرد ماده خشك 199.5 گرم در متر مربع، درصد اسانس 3.62 و عملكرد اسانس 7.1 سي سي در متر مربع در مقايسه با مرزه بختياري داراي مزيت نسبي توليد در منطقه مورد آزمايش بود. در مرزه خوزستاني كارواكرول به ميزان حدود 95 درصد و در مرزه بختياري كارواكرول و پاراسيمن به ترتيب حدود 45 و 25 درصد بود و تنش آبي تأثير معني داري بر روند تغيير هيچيك از آنها نداشت. پس از دو سال انبارماني درصد اسانس در مرزه خوزستاني، از 3.6 به 2.2 درصد و در مرزه بختياري، از 2.3 به 0.8 درصد كاهش يافت و ميزان كارواكرول اسانس مرزه خوزستاني انبار شده بدون تغيير ماند اما ميزان كارواكرول و پاراسيمن در اسانس مرزه بختياري پس از انبارماني به ترتيب 41 و 34.6 درصد بود.