مكانيابي پاركينگ هاي عمومي با استفاده از سيستم اطلاعات مكاني و فرايند تحليل شبكه

افزايش جمعيت و توسعه شهرها، استفاده‌ي روز افزون از خودروها، افزايش تعداد خودروهاي شخصي، همچنين عرض كم خيابان‌ها و كمبود عرضه‌ي فضاي پارك حاشيه‌اي به ويژه در بخش‌هاي مركزي، مشكلات فراواني را براي شهرهاي بزرگ و پرجمعيت در پي داشته است. پاركينگ‌ها به عنوان يكي از مهم‌ترين زيرساخت‌هاي شهري نقش عمده‌اي در كاهش اين مشكلات ايفا مي‌كنند. امروزه در شهرهاي بزرگ با مكانيابي صحيح پاركينگ‌هاي عمومي مي‌توان با افزايش خدمات‌دهي به حجم زيادي از وسائط نقليه اقدام به مديريت بهينه ترافيك شهري نمود. هدف پژوهش حاضر، شناسايي و اولويت‌بندي معيارهاي مؤثر در مكان‌يابي پاركينگ‌هاي عمومي با استفاده از نظرات كارشناسي و در نهايت شناسايي مكان هاي مناسب براي ايجاد پاركينگ‌هاي عمومي در محدوده‌ي شهر بابل  با استفاده از مدل تحليل شبكه (ANP) است. در اين پژوهش، ابتدا با توجه به نظر خبرگان و كارشناسان شهرداري بابل، معيارهاي مؤثر استخراج شدند. پس از تهيه ي لايه هاي اطلاعاتي هر معيار در محيط GIS، به منظور يكسان سازي لايه ها، هر معيار طبقه بندي شد. سپس با بكارگيري تكنيك ANP و به كمك نرم افزار Super Decision، معيارهاي شناسايي شده وزن دهي و سپس مقايسات زوجي انجام شد. مقدار ضريب ناسازگاري به دست آمده 0.07 بوده است. لايه هاي وزن دار توسط روش ANP تركيب شدند و براساس ميزان تأثير گذاري هر لايه (وزن نسبي) در محيط GIS روي يكديگر قرار گرفتند و نقشه مناطق بهينه براي احداث پاركينگ هاي عمومي به دست آمد. اولويت بندي معيارها نشان داد كه، معيارهاي « فاصله از جاده»، « فاصله از كاربري اداري» و « فاصله از كاربري تجاري» به ترتيب با ميزان ضريب اهميت 0.25، 0.24 و 0.15 داراي بيشترين وزن ها بوده اند. براي تهيه‌ي نقشه‌هاي نهايي از نرم افزار Arc GIS بهره گرفته شد. درنهايت با اعمال وزن نهايي معيارها و همپوشاني لايه‌ها، مكان‌هاي مناسب براي ايجاد پاركينگ هاي عمومي مشخص شدند. با توجه به نقشه مكانيابي نهايي مناطق با قابليت خيلي زياد، مناطق با قابليت زياد و مناطق با قابليت متوسط هر كدام به ترتيب 3.11،  55.75 و36.56 درصد از اراضي شهري را به خود اختصاص داده اند. مناطق با قابليت خيلي زياد و زياد، بيشتر در بخش هاي شمال غربي، شمال شرقي، جنوب غربي و مركزي شهر بابل قرار گرفته اند.