ارزيابي پتانسيل آب زيرزميني با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي و مدل‌هاي عامل چندگانه تأثيرگذار و فازي مطالعه موردي: بخشي از حوضه آبخيز كبار- فردو واقع در استان قم

در سال‌هاي اخير، رشد جمعيت، افزايش سطح اراضي فارياب و توسعه اقتصادي، موجب افزايش تقاضا براي آب‌هاي زيرزميني در سراسر جهان شده است. در نتيجه، شناسايي مناطق بالقوه ي داراي آب زيرزميني و تعيين مناطق تغذيه آن با استفاده از فناوري‌هاي دقيق به‌منظور كاهش افت و همچنين برنامه‌ريزي و نظارت بر سيستم منابع آب زيرزميني ضروري است. در اين تحقيق هدف آن است كه روش‌هاي  عامل چند‌گانه تأثيرگذار و فازي براي تعيين پتانسيل آب زيرزميني در بخشي از حوضه آبخيز كبار- فردو واقع در استان قم مورد مقايسه قرار گيرد. به‌اين‌منظور، شش عامل شيب، بارندگي سالانه، فاصله از رودخانه، زمين‌شناسي، خاكشناسي و كاربري اراضي مد نظر قرار گرفتند و روش‌هاي فازي و عامل چندگانه تأثير‌گذار (MIF) با استفاده از آنها اجرا شده است. در روش عامل چندگانه تأثير‌گذار عامل فاصله از آبراهه داراي كم‌ترين وزن (8.33%) و عامل زمين‌شناسي داراي بيش‌ترين وزن است (25%) و عوامل بارش، شيب، خاك‌شناسي، كاربري اراضي به‌ترتيب داراي وزن‌هاي 20.83 %، 16.67% ، 16.67% و 12.5% هستند. سپس نقشه پتانسيل آب زيرزميني از طريق هم‌پوشاني در ArcGIS تهيه شده و منطقه مورد مطالعه به چهار طبقه پتانسيل خيلي كم، كم، متوسط و زياد طبقه‌بندي شده است كه به ترتيب 5.16، 19.69 ، 32.06 و 43.09 درصد از مساحت منطقه را شامل مي‌شود. در روش فازي نيز لايه‌هاي موضوعي بر اساس تابع خطي به فازي تبديل شده و هم‌پوشاني لايه‌ها با استفاده از تابع گاما صورت پذيرفته كه در نقشه نهايي طبقات خيلي كم، كم، متوسط و زياد 25.61، 18.02، 41.40 و14.97 درصد از منطقه را در برمي‌گيرند. به‌منظور ارزيابي مدل‌ها، از آمار نقاط مشاهداتي استفاده و در نهايت صحت مدل‌هاي عامل چندگانه تأثيرگذار و فازي به ترتيب 71.42 و 78.57 درصد محاسبه شده كه به‌نظر مي‌رسد مقادير قابل قبولي هستند. نتايج اين تحقيق مي‌تواند براي اجراي طرح‌هاي تغذيه مصنوعي در راستاي مديريت پايدار منابع آب زيرزميني منطقه مورد استفاده قرار گيرد.