تحليل فضايي فقر و شكاف اجتماعي در كلان شهرهاي ايران مطالعه موردي: منطقه 11 شهرداري اصفهان

شهرها با چالش هاي بسياري مواجه هستند، اما مي توان گفت مهمترين مشكلي كه آنها را تهديد مي كند، فقر است. وجود فقر در شهرها منجر به بروز مسائل اجتماعي، اقتصادي و كالبدي شده و پايداري و توسعه اين شهرها را با مشكلاتي مواجه نموده است. فقر مي تواند منجر به بيكاري، بي خانماني، جرم و جنايت و افزايش نرخ بيماري ها شود. بنابراين، رفع فقر در شهرها نقش بسيار مهمي در ايجاد جوامع سالم و پايدار بازي مي كند. هدف از پژوهش حاضر تحليل پراكنش فضايي شاخص هاي فقر شهري در منطقه 11 شهرداري اصفهان و آشكارسازي شكاف اجتماعي در ميان ساكنان اين منطقه است. پژوهش ازنظر هدف كاربردي و از لحاظ ماهيت و روش توصيفي- تحليلي است. بر اساس داده هاي بلوك آماري منطقه 11 شهرداري اصفهان، تحليل هاي هات اسپات و خودهمبستگي فضايي موران در محيط جي آي اس انجام گرفت. براي استخراج شاخص‌هاي فقر شهري از نرم‌افزار اكسل استفاده شد. براي تحليل عاملي شاخص هاي تعريف شده از نرم‌افزار اس پي اس اس استفاده شد. نتايج نشان داد فقر در منطقه 11 شهرداري اصفهان الگوي توزيع خوشه اي و خود همبستگي فضايي دارد. بنا بر پهنه بندي هاي صورت گرفته، قسمت هاي مركز، شرق، شمال شرق و قسمت هايي از جنوب شرق و جنوب غرب را بلوك هاي فقير و خيلي فقير در برمي گيرد و در قسمت هاي شمال و شمال غرب و غرب منطقه 11 بلوك هاي خيلي مرفه و مرفه ديده مي شود. با اين ‌وجود در منطقه 11 شهرداري اصفهان شاهد شكاف طبقاتي هستيم. از طرفي، مي توان بيان نمود كه توزيع فضايي فقر در منطقه 11 شهر اصفهان از الگوي خاصي پيروي مي كند، به گونه اي كه هر چه از سمت جنوب به شمال و از سمت شرق به سمت غرب نزديك مي شويم فقر كاهش پيدا مي كند. اين تحقيق در توسعه دانش در زمينه فقر شهري و برنامه ريزي اجتماعي شهري مشاركت مي نمايد. نتايج آن مي تواند اطلاعات لازم براي تصميم گيري در پرداختن به مسئله فقر شهري ارائه دهد.