چندشكلي جايگاه ژني MHC-DAB II در ماهي فيتوفاگ (Hypophthalmicthys molitrix) تكثيرشده به روش نيمه طبيعي

ماهي فيتوفاگ (Hypophthalmichthys molitrix) با اختصاص بخش اعظم توليد ماهيان آب شيرين، جايگاه ويژه اي در صنعت آبزي پروري كشور دارد. روش رايج براي تكثير اين گونه در كشورمان، روش نيمه-طبيعي است كه يكي از بارزترين ويژگيهاي آن فراهم شدن فرصت انتخاب جفت براي مولدين مي باشد. با توجه به اهميت مجموعه ژني MHC در بروز رفتارهاي جنسي و نقش تاريخي آن در پروسه تكامل موجودات زنده به ويژه از لحاظ مسايل ايمني، الگوهاي تنوع اين جايگاه ژني بين دو نسل از ماهي فيتوفاگ پرورشي مورد مطالعه قرار گرفت. تعداد 33 مولد نر و ماده فيتوفاگ در قالب دو گروه مستقل به روش نيمه طبيعي تكثير شده و لاروهاي حاصل از هر گروه نمونه برداري گرديد. با استفاده از داده هاي ثبت شده در بانك ژن جهاني و طراحي پرايمر مناسب، جايگاه ژني MHC-DAB در مولدين و لاروهاي حاصله با روش SSCP مورد بررسي قرار گرفت. آناليز فراواني شش الگوي ژنوتيپي متفاوت به دست آمده در بين گروه ها بيانگر افزايش سطح هتروزيگوسيتي مشاهده شده (1) در برابر مقدار قابل انتظار (0.660-0.709) بوده است. انحراف از تعادل هاردي-وينبرگ در غالب گروه هاي مورد بررسي مشاهده شد و بخش عمده واريانس ژنتيكي به اختلافات درون فردي اختصاص يافت. الگوي توزيع ژنتيكي و تنوع بالاي جايگاه MHC-DAB همزمان با حفظ تعداد الل ها در ميان لاروها در مقايسه با والدين بيانگر جريان انتخاب مثبت مي باشد.آناليز تلاقي هاي صورت گرفته ميان مولدين بيانگر وجود گزينشي هدفمند و به احتمال زياد با دخالت ژنهاي شاخصي همچون MHC-DAB است كه هدف نهايي آن برقراري توازن در تنوع ژنتيكي نتاج و افزايش شايستگي هاي آن جهت افزايش بقا و پايداري است. نتايج اين تحقيق نشان داد جايگاه ژني MHC-DAB شاخصي مناسب براي ارزيابي ژنتيكي جمعيت ها است.