صورت بندي رابطه‌ اخلاق و سياست در فلسفه سياسي فارابي

فارابي فيلسوفي مبدع و نوآور است و محصولات جديد و عميقي را به عالم و عالمان انديشه از جمله در اخلاق و سياست و رابطه آن ها كه يكي از مفاهيم كهن و بسيار گسترده است ارائه مي‌دهد. مقاله نگاه فارابي به ارتباط اخلاق و سياست(مساله) را بر پايه چارچوب نظري مقاله كه تركيبي از سه پرسش و چهار رويكرد جدايي اخلاق از سياست،تبعيت اخلاق از سياست، اخلاق دو سطحي و يگانگي اخلاق و سياست است(روش) مي سنجد. فرضيه مقاله كه در كنار چارچوب نظري كه دومين نوآوري مقاله نسبت به مقالات همگن است برخي مفاهيم مانند مدينه‌ فاضله، سعادت، مشروعيت حكومت، عدالت و حقوق شهروندي را تجلي و تلاقي عملياتي رابطه اخلاق و سياست در فلسفه سياسي فارابي مي شمارد.(نوآوري) بر اين اساس فارابي هدف اخلاق و سياست را يكي مي‌داند؛ اخلاق سرشتي سياسي و سياست سرشتي اخلاقي دارد. نظريه هاي جدايي اخلاق از سياست، تبعيت اخلاق از سياست، كاملا منتفي بوده؛ اخلاق دوسطحي نيز مقبول نيست و اصول حاكم بر هر دو عرصه اخلاق و سياست يكسان است. ازاين‌رو به يگانگي و همساني اخلاق و سياست به معناي تبعيت سياست از اخلاق (به معناي ضوابط اخلاقي همساز) معتقد است.(يافته ها) بر اين اساس فارابي فيلسوفي است كه قهر و غلبه و فتح و شمشير را چاره‌ كار ساختن فرهنگي اخلاقي نمي‌يابد. سعادت را هم در بعد اعتقادي و هم در ارتباط با اجتماع مدنظر قرار مي‌دهد. حكومت، از نظر اخلاقي متكي بر آراء و خواست عمومي است. وي مدينه‌ فاضله‌ خود را بر اساس عدالت ارادي مبتني بر فضيلت قرار داده و عدالت طبيعي را نفي مي‌نمايد و از نظر او همه شهروندان صاحب حق هستند و در جامعه سهم عادلانه‌دارند.(نتيجه)