شناخت ويژگي‌هاي كالبدي و فنّاوري ساخت مناره‌هاي منفرد در مناطق مركزي ايران ‌(نمونۀ موردي: مساجد جامع)

در دوره‌هاي تاريخي پس از اسلام يكي از بناهاي حائز اهميت، مساجد جامع هر شهري بوده‌ است. يكي از نشانه‌هاي منحصربه‌فرد براي مساجد جامع، گلدسته‌ها و مناره‌ها بوده كه ويژگي‌هاي شكلي و فرمي و ساختاري دارند. ازآنجاكه مناطق مركزي ايران سيطرۀ وسيعي را به خود اختصاص داده‌اند، مناره‌هاي منفرد ساخته ‌شده در اين مناطق انتخاب ‌شده‌اند؛ از طرفي مناره‌هاي منفرد، قبل از ساخت گلدسته و مناره‌هاي زوجي ساخته ‌شده‌اند و داراي قدمت بيشتري هستند. اين تحقيق بر آن است به شناخت ويژگي‌هاي شكلي و فرمي و چگونگي ساخت مناره‌هاي منفرد در مساجد جامع بپردازد. اين پژوهش به‌صورت كيفي و با مطالعۀ دوازده نمونه‌ انجام ‌شده است. در جمع‌آوري اطلاعات، از مطالعات كتابخانه‌اي، مشاهده و برداشت ميداني و مصاحبه با استادكاران معماري سنتي بهره برده شده است. سپس نمونه‌هاي مطالعه‌شده ازطريق مدل‌سازي با نرم‌افزارهاي سه‌بعدي ترسيم و چگونگي ساخت آن‌ها بررسي خواهد شد؛ به‌گونه‌اي كه در ابتدا به معرفي مناره‌هاي منفرد ساخته ‌شده در مساجد جامع ايران و اجزاي تشكيل‌دهندۀ آن‌ها اشاره خواهد شد. سپس در انتها گونه‌شناسي آن‌ها به روش ساخت مناره‌هاي منفرد انجام خواهد شد. يافته‌هاي اين پژوهش بيانگر آن است كه ازنظر شكل، پلان مناره‌هاي منفرد دايره‌اي و راست‌گردند و هرقدر ارتفاع مناره بيشتر باشد، قطر ديوار خارجيِ آن بيشتر گرفته مي‌شد. ازنظر حجم، مناره‌هاي منفرد عموماً به اشكال استوانه و مخروط ناقص هستند. همچنين دو نوع كلاف چوبي در ساخت اين مناره‌ها استفاده ‌شده و تمامي مراحل ساخت ديوار خارجي همراه با ساخت پله‌ها انجام مي ‌شده است