بررسي تأثير عصاره متانولي برگ گياه Pterocarya fraxinifolia (Poir) spach بر بازدارندگي تكثير و بيان ژن‌هاي دخيل در آپوپتوز در رده سلول سرطان پستان انسان MCF-7

سابقه و هدف: بيماري سرطان يكي از عوامل مهم مرگ و مير و سرطان سينه شايع‌ترين بدخيمي در بين زنان است. گياهان دارويي مي‌توانند نقش مهمي در درمان سرطان داشته باشند. امروزه بسياري از داروهاي مؤثر در درمان سرطان از فرآورده‌هاي طبيعي استخراج شده از گياهان بدست مي‌آيد. هدف از اين پژوهش، ارزيابي اثر سمّيت سلولي عصاره متانولي برگ درخت Pterocarya fraxinifolia و تأثير آن بر بيان ژن‌هاي P21، BID، BCL-2، RB1 و MDM2 در رده سلولي سرطان پستان MCF-7 است.مواد و روش: عصاره‌گيري از 20 گرم برگ خشك شده و پودر شده در معرض هوا به روش خيس كردن (ماسراسيون) با استفاده از متانول خالص و پس از 24 ساعت در شيكر انكوباتور با سرعت 120 دور در دقيقه، دماي 25 درجه سانتي‌گراد و در تاريكي انجام شد. پس از فيلتراسيون و خشك كردن عصاره، 5 ميلي‌گرم از ماده خشك حاصل در 1 ميلي‌ليتر محيط RPMI-1640 حل شده و بعد از فيلتراسيون دوباره، به‌عنوان استوك براي تهيه غلظت‌هاي مختلف ذخيره شد. رده‌هاي سلولي سرطان سينه MCF-7 و HGF-1 به‌عنوان رده سلولي طبيعي در محيط كشت RPMI1640 همراه با FBS 10% (وزني/حجمي)، آنتي‌بيوتيك‌هاي پني‌سيلين، استرپتومايسين 1% (وزني/حجمي)، در دماي 37 درجه سانتي‌گراد و فشار 5% دي‌اكسيدكربن در انكوباتور كشت شدند. اين سلول‌ها به مدت 24 ساعت در مجاورت غلظت‌هاي مختلف از عصاره تام متانولي برگ گياه لرگ قرار گرفتند. بقاي سلولي با استفاده از آزمون رنگ‌سنجي MTT و بيان ژن‌هاي دخيل در آپوپتوز (P21، BID، BCL-2، RB1، MDM2) در سلول‌هاي سرطاني تحت تيمار با غلظت IC25 عصاره گياه با استفاده از روش Real-Time PCR ارزيابي شد. استخراج RNA از سلول‌هاي MCF-7 و HGF-1، طبق دستورالعمل كيت RNX-plusTM انجام شد. سنتز cDNA با استفاده از كيت شركت فرمنتاز (RevertAid First Strand CDNA Synthesis Kit) و طبق دستورالعمل آن انجام گرديد. در اين پژوهش از ژن GAPDH به‌عنوان كنترل داخلي استفاده شد.نتايج: نتايج حاصل از آزمون MTT نشان داد كه عصاره متانولي برگ درخت لرگ، اثر سمّيت سلولي وابسته به غلظت بر روي سلول سرطان سينه رده MCF-7 داشته و در طي آزمايش با افزايش غلظت دارو اثر سمّيت سلولي در هر دو لاين سرطاني و نرمال افزايش يافت. بالاترين مهار در غلظت‌هاي 1000 و 1200 ميكروگرم بر ميلي‌ليتر مشاهده شد. مقدار IC50 عصاره متانولي برگ Pterocarya fraxinifolia براي رده سلولي MCF-7 و HGF-1، به‌ترتيب 452.1 و 479.2 ميكروگرم بر ميلي‌ليتر محاسبه شد. نتايج حاصل از آزمون بيان ژن نشان داد كه بيان ژن P21 در سلول‌هاي MCF-7 در اثر تيمار عصاره گياه Pterocarya fraxinifolia افزايش داشته و در سلول نرمال تحت تيمار عصاره تقريباً ثابت بوده است. بيان ژن BID در سلول‌هاي سرطاني تيمار شده با عصاره گياه افزايش يافت، در صورتي كه سلول‌هاي نرمال تحت تأثير عصاره كاهش جزئي را در بيان اين ژن نشان دادند. در سلول‌هاي سرطاني اعمال عصاره گياه سبب كاهش بيان ژن BCL-2 شده اما بيان اين ژن در سلول‌هاي نرمال تحت تأثير عصاره تغيير چنداني نداشت. در سلول‌هاي نرمال ميزان بيان ژن RB1 تحت تيمار عصاره گياه تغيير چنداني نكرد اما در سلول‌هاي سرطاني MCF-7، تيمار عصاره موجب افزايش بيان اين ژن شد. بيان ژن MDM2 در سلول‌هاي سرطاني تحت تيمار عصاره گياه تقريباً بدون تغيير ماند، در صورتي كه در سلول سالم تحت تيمار عصاره، بيان اين ژن افزايش اندكي يافت.نتيجه‌گيري: اين تحقيق مقدمه‌اي براي رسيدن به كاربرد گياه Pterocarya fraxinifolia در مهار رشد سلول‌هاي سرطاني است. نتايج حاصل از اين پژوهش مؤيد اثر مهاري عصاره متانولي اين گياه بر سلول‌هاي سرطان پستان است. ازاين‌رو، به نظر مي‌رسد با تحقيقات بيشتر در آينده، مي‌توان از تركيبات آن در درمان سرطان استفاده كرد.