بررسي سندي و دلالي روايت «رُؤْيا الْأَنْبِياءِ وَحْي» در نظريۀ «محمد، راوي رؤياي رسولانه»

اصل ارتباط عالم معنا با ماده با كانال وحي همواره محل تامل بوده است. تحليل چرايي اين مسئله به تفاوت ماهوي عالم ماده با معنا بر مي گردد. برخي مخالفان عصر بعثت با اتهاماتي اصل ارتباط را زير سوال مي بردند. در دوران كنوني، نوانديشاني سعي در تاويا و امروزي كردن مقوله پيچيده وحي دارند. سروش از جمله آنان است كه نظراتش در طول سه دهه اخير همواره در حال تغيير و تطور است. وي در ديدگاه هاي پيشين خود، قرآن را كلام خدا مي دانست؛ اكنون روياهاي پيامبر مي داند. نظر به اهميت موضوع و پاسخ مبنايي و دقيق، اين پژوهش با روش توصيفي تحليلي و سطح محتوا به دنبال تحليل فقه الحديثي روايت رويا الانبياء وحي است با اين سوال محوري كه روايت مذكور از نظر اعتبار سندي و متني چگونه است و رابطه دلالت روايت با اصل نظريه چگونه است؟ . نتيجه پژوهش نشان مي دهد كه روايت در منابع فريقين، ضعف سندي دارد. از نظر دلالت نيز بعد از تشكيل خانواده حديث، و استفاده از ادله عقلي و قرآني، مشخص مي شود اين روايت بر مدعاي سروش كه كل وحي قرآني را در رويا مي داند، دلالت ندارد. به عبارت ديگر، دلالت روايت اين است كه مشاهدات پيامبر (ص) منشا الهي دارد، نه اينكه قرآن از كانال رويا نازل شده باشد. همچنين اين گزاره كه روياي انبيا وحي است ، غير از اين گزاره است كه وحي انبيا روياست .